Vasıf Öngören`in ?Zengin Mutfağı? adlı eserinin edebi tahlili

Abstract

Zengin Mutfağı, toplumsal sınıflar arasındaki çelişkilerin git gide keskinleştiği 1970'ler Türkiye'sinde ?kavganın dışında kalma? çabası içinde safını şaşıranların öyküsüdür. Öngören oyunu, seyircinin bir dönem Yeşilçam filmlerinden bildiği ?tanıdık? kişiler üstüne kurmuştur: Bir köşkün zengin mutfağında hizmet verenler... Oyun sermaye-emek çatışmasının dramatik bir eyleme dönüştüğü 16-17 Haziran 1970 olaylarıyla başlar, 12 Mart döneminde sürer. Zengin Mutfağı iki satranç oyuncusunun, oyunun kuralları doğrultusunda hamle yaptıkları bir ?hesaplaşma? oyunu olarak değerlendirilebilir. İki ?hasım?dan biri ?emek?, öteki ?sermaye? dir. İşçi Murat'ın simgelediği ?emek? ve ?Kerim Bey?'in simgelediği ?sermaye? arasındaki çatışma sahnede yansıtılmaz. Sahne olayının başkişileri, ?oyun? içinde iki ?hasım?dan birinden yana ve ötekine karşı bir işlev taşıdıklarının bilincinde olmayan ?mutfak kişileri? dir ve oyun süreci içinde hepsi bir ?iç hesaplasma?dan geçeceklerdir. Öngören seyircisini önce, yerli filmlerdeki ?zengin mutfakları?nın?bildik? ortamına sokar;sonra da sahnede Yeşilçam filmlerindeki ?yapay? ilişkilerin tam tersini göstererek onu zengin mutfaklarına ?yabancılaştırır?.Oyun dram türünde yazılmış olup epik tiyatro biçimine güzel bir örnek oluşturmaktadır. Tezde oyunun fabeli, küçük ve büyük olayların sıralanması, teması, ana çatışması, Kız rolünün incelenmesi detaylı bir şekilde bulunmaktadır.

The Rich One?s Kitchen is a play which tells us the story of trying to be an outsider from increasing struggle between social classes in 1970?s Turkey. Öngören forms the play on familiar people who audience knew from ?Yeşilçam? movies. Serving people in one?s kitchen? Play starts with the 16-17 June acts which later has become a dramatic movement of labor-capital conflict and continues during the 12 March time period. The play can be described as a chess game which players are moving according to the rules of the game and trying to deal. One of the enemies is ?labor? and the other one is ?capital?. The conflict between ?labor? which is represented by worker Murat and ?capital? also represented by master Kerim is not shown on stage. Heroes of the play are kitchen staff who don?t realise they support or protest one of those enemies by their existance. During the play they will deal with an internal confrontation.Öngören first takes the audience and puts them in rich one?s kitchen which they are familiar with Yeşilçam movies but rather then those unnatural relationships in those movies Öngören shows the opposite of that relations and alienates the audience.The play is written as drama and a good example for Epic Theatre. The fabel, minor and major events, theme, main conflict and a detailed analysis of the role called ?Girl? is being explained in this thesis.