2002-2015 yılları arasında AK Parti`nin Ortadoğu politikası: Suriye örneği

Abstract

Bu tez, Arap Bahar'ından sonra Türkiye'nin değişen Suriye politikasının gidişatını göstermeyi amaçlamaktadır. Modern Türkiye'nin Ortadoğu'ya yönelik dış politikası, Cumhuriyetin ilk günlerinden beri sürekli bir değişime sahiptir. AK Parti, 2002 yılında iktidara geldikten sonra partinin önde gelenleri, bölgeye yönelik olarak Cumhuriyet elitleri tarafından daha önce hiç geliştirilmeyen ölçüde bir ilgi göstermeyi tercih ettiler. Ekonomik, kültürel ve stratejik çıkarlar, AK Parti rejiminin ilk yıllarında, `Komşularla Sıfır Sorun` politikası doğrultusunda bir Türkiye-Suriye ittifakının ortaya çıkmasına yol açtı. Fakat Arap Baharı, Türkiye-Suriye ittifakının akıbetini geri dönülemez bir biçimde değiştirdi. Bölgedeki eski diktatoryal rejimleri değiştirmeyi amaçlayan Arap Baharı, Suriye de dâhil olmak üzere bölgedeki tüm önemli Arap ülkeleri için bir dönüm noktası niteliği taşımaktadır. Suriye hükümeti bu süreçte ülkedeki muhalefet güçlerini bastırmayı ve mevcut rejimini İran, Rusya ve Çin gibi dış güçlerin yardımıyla güçlendirmek istedi. Bu arada Türkiye, Suriye'deki muhalefet güçlerini destekledi ve Esad'ın yönetimindeki mevcut Suriye rejimini devirmek için çalıştı. Beklenildiği gibi tüm bu gelişmeler iki ülke arasındaki ilişkiyi ciddi bir şekilde bozdu ve ilişkilerdeki bu bozulmanın getirileri de halen açıkça görülmektedir.

This thesis aims to demonstrate trajectory of Turkey's changing policy towards Syria after the Arab Spring. Modern Turkey's foreign policy towards the Middle East has continuities and change since the early days of the Republic. When the AK Party came in power in 2002, the party elite developed a new and genuine interest into the region, which had been largely disregarded by the Republican elite. Economic, cultural and strategic interests lead to the emergence of a strong Turkish and Syrian alliance during the early years of the AK party regime, that had adopted the policy of `Zero Problems with the Neighbors.` But the Arab Spring changed the Turkish-Syrian alliance irreversibly. The Arab Spring, which aimed to change the age-old dictatorial regimes in the region, was a watershed event for all major Arab countries, including Syria. The Syrian government cracked down on the opposition forces, and wanted to consolidate its regime by collaborating with foreign powers such Iran, Russia and China. In the meantime, Turkey sided the opposition forces, and worked for ousting the Asad-led Syrian regime. Expectedly, these developments severely deteriorated the two countries relationship, outcomes of which are still unfolding.