Boğa ve ayı piyasalarında vadeli ve spot fiyatlar arasındaki nedensellik ilişkisi

Abstract

Dünya'da spot piyasalardaki belirsizlik artmasıyla ortaya çıkan risklere karşı korunma ihtiyacı duyulmuştur. Yatırımcılar açısından risk yönetimi önemli hale gelmektedir. Vadeli işlem sözleşmeleri, hem finans hem de reel sektörde fiyatlardaki dalgalanmanın getirdiği risklerin yönetilmesinde gelecekle ilgili belirsizliği azaltmakta ve geleceğe yönelik tahminlerde bulunmayı kolaylaştırmaktadır. Vadeli işlemlerin spot piyasadaki belirsizliği azalttığı ve fiyat oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada hem uzun dönemde hem de boğa ve ayı piyasalarında endeks vadeli işlem ve spot endeks değerleri arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmaktadır. Vadeli ve spot piyasa arasındaki nedensellik ilişkisi Granger Nedensellik analizi, Birim Kök Testi ve Eşbütünleşme Testi gibi istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmektedir.Araştırma sonucunda uzun dönemde spot ve vadeli endeks piyasası beklendiği gibi karşılıklı olarak birbirinin nedeni iken boğa ve ayı piyasalarında Granger nedensellik testine göre karşılıklı olarak birbirinden bağımsız çıkmaktadır. Boğa ve ayı piyasalarında vadeli ve spot piyasaları etkileyen makroekonomik veya finansal değişkenlerin etkili olduğu sonucuna varılmaktadır.

There is a need for hedging for risks arising from increased uncertainty in the spot markets in the world. Risk management becomes important for investors. Futures contracts reduce uncertainty about the future in managing the risks for fluctuations in prices in both the financial and real sectors and make it easier for forecasts regarding the future. Futures are thought as reducing uncertainty in the spot market and as to be influential in price formation.In this study, the causality relation between index futures and spot index values in both long term and bullish and bearish markets is analyzed. The causality relationship between futures and spot markets is analyzed by using statistical methods such as Granger Causality Analysis, Unit Root Test and Cointegration Test. As a result of the research, spot and futures index markets are the causes of each other in the long term as to be expected and they are independent from each other in the bullish and bearish markets according to the Granger causality test. Macroeconomic or financial variables affecting futures and spot markets in bullish and bearish markets are found as effective.