Paul K. Feyerabend`de bilim, teknoloji ve insan özgürlüğü

Abstract

Yirminci yüzyılın dikkat çekici düşünürlerinden olan Paul K. Feyerabend, bilime en çarpıcı eleştirilerden birini getirmiştir. Bu çalışmada öncelikle Feyerabend'ın bilim anlayışı açıklanıp, sonrasında akılsallık eleştirisi üzerinden insan özgürlüğü problemi, teknoloji ve ideoloji ilişkisi bağlamında ele alınmıştır. Feyerabend, bilime yönelik eleştirilerinde tarihsel bir bakış açısı geliştirmiştir. Bilim ve insan yaşamındaki gelenek ve kültürleri kapsayan, bütünü gözeten bir eleştiri ortaya koymuştur. Bilimi her yönüyle sosyal, kültürel, siyasi ve ekonomik bir yapı içerisinde ve tarihsel bir kurum olarak gören Feyerabend, bilimin sınırlarını, toplumların yapılarını da dahil ederek incelemiştir. Bilime düşen görev toplumun değerlendirilmesi, farklı toplumlar ve kültürler ile ilişkilerinin dikkatli bir şekilde, bir uzlaşma ve demokratik yöntemlerle sorgulanmasıdır. Bu durum, bilimi her şeyin üstünde tutan liberal aydınları, diğer görüşleri ötekileştirmeyen ve bilimin sınırlarını tek bir yönteme bağlayamadıkları bir anlayışa sevk edecektir.Anahtar Kelimeler: Paul Feyerabend, Bilim Felsefesi, Akılsallık, Özgür Toplum, Teknoloji, İdeoloji.

Paul K. Feyerabend is one of the most striking thinkers of the twentieth century, who bring forward one of the biggest challenges to the positivist scientific thought that lay before him. In this study the problem of human freedom will tried to be discussed especially through the relationship between technology, ideology and Feyerabend's criticism of rationality. He developed a historical perspective in his criticism, regarding science as a social, cultural, political and economical structure, and also as a historical institution. He examined the boundaries of science with including the structure of societies. The task of science, then, is to assess carefully the relation of different cultures and societies within a concensus and through democratic methods. This will lead to a situation in which the liberal intellectuals, who keep science on top of everything can not alienate other views and limit the boundaries of scince to a single method.Keywords: Paul F. Feyerabend, Philosophy of Science, Scientific Knowledge, Free Society, Technology, Ideology.