XVI. yüzyılda bir Osmanlı yerleşiminde kölelik: Üsküdar örneği

Abstract

Bu tez, Üsküdar örneği üzerinden 16. yüzyıl Osmanlı köleliğini yayınlanmış ve yayınlanmamış birinci el şer'iyye sicilleri, seyahatnameler ve ikinci el literatür yardımıyla aydınlatmayı amaçlamaktadır. Çalışma, cevaplanması gereken iki mühim soruyu sormaktadır. Bu tezde ilk olarak, 16. yüzyıl Osmanlı köleliğinin 'Akdeniz Köle Kültürü'ndeki yeri belirlenmeye çalışılacaktır. Üzerinde durulacak ikinci meseleyse, Üsküdar gibi tipik bir Osmanlı yerleşimde kölelerin gündelik hayattaki konumları olacaktır.Son olarak, 16. yüzyıla odaklanmak, tek bir monografik çalışma kapsamında çok iyi incelenmemiş olması dolayısıyla bazı önemli bilgiler sunabilir. Bu nedenden dolayı, bu araştırma meşru ve gayrimeşru köle tedarik usullerinden, azat pratiklerine kadar geniş bir içeriğe sahip tüm 16. yüzyıl Osmanlı kölelik müessesesini, genel bir bakış açısıyla açığa çıkarmayı hedeflemektedir.

The aim of this dissertation is to shed light to the 16th century Ottoman slavery based on Uskudar case with the help of the puplished and unpublished firsthand sharia court registers (şer'iyye sicilleri), travel accounts and secondhand literature. The research asks two crucial questions which should be answered. In this thesis, firstly the position of 16th century Ottoman slavery in the 'Mediterranean Slave Culture' will be determined. As the second affair which will be figured out, will be status of these slaves in everyday life in a typical Ottoman settlement like Uskudar. Once for all, focusing on 16th century can offer some useful informations, since it has not been well examined under a single monographic study. For this reason, in a general perspective, this research has a purpose to reveal the whole 16th century Ottoman slavery instution which has large content from legitimate and illegitimate slave supplying methods to the manumission practices.