11 numaralı mühimme defteri`nin (H.978-986/1570-1578) transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Osmanlı tarihyazımının önemli kaynaklarından olan mühimme defterleri, Divân-ı Hümâyun'da alınan kararları yansıtan ferman, berat gibi belgelerin özet ve suretlerinin yer aldığı defterlerdir. Bu defterler siyasi, askeri ve hatta sosyal tarih için de mühim bilgiler barındırır.1570-1578(H.978-986) yıllarına dair işlemlerin izlendiği bu defter, Kıbrıs seferi münasebetiyle tutulmuş kayıtları ve bunlarla ilgili daha sonra yapılan işlemleri içeren bir sefer mühimmesidir. Tımar ve zeamet tevcihleri ile mazuliyet ve terakki işlemlerine dair hükümler yer alır.Tezde, defterdeki kayıtların transkripsiyonu yapılarak, değerlendirilmesine çalışılmıştır. Buna ilaveten, Kıbrıs'ın Lala Mustafa Paşa tarafından fethedilmesinin Akdeniz dengelerinde yarattığı sonuçlar hakkında ve bu seferin tarihsel bağlamda, ne ifade ettiğiyle ilgili bir çerçeve yazılarak, incelenen belgeler bağlamına yerleştirilmeye çalışılmıştır. Tezin ele aldığı diğer bir konu ise, defterdeki verilerden hareketle, Kıbrıs seferinde yararlılık gösterenlere verilen terakkilerin ve dirliklerin hangi zaman zarfında realize edildiğini açıklamaya çalışmasıdır.

Muhimme registers are one of the most important sources for the Ottoman historiography. These registers contained summaries and copies of various documents such as Imperial edicts (ferman) and patents (berat) in those the decisions of the Imperial Chancery (Divan-ı Hümâyun) were recorded. It contains significant information for political, military and social histories.The register is a campaign muhimme which contains the transactions between the years of 1570 and 1578 as well as the records related to Cyprus campaign. It has verdicts about the distributions of timar, zeamet and grant as well as transactions of promotion and discharge take place.In the thesis, the records in this register were tried to evaluate by transcribing. In addition to this, these documents are contextualized by providing a framework about the consequences of the conquest of Cyprus by Lala Musfapha Pasha, the Ottoman commander in chief on the Mediterranean balances. Based on the data in the register, this thesis also trying to do explain in which the time the ghazis and dirliks given to the beneficiaries of the Cyprus campaign were evaluated.