Ceza mahkemesi kararlarının özel hukuk yargılamasına etkileri

Abstract

Bu çalışmada, ceza soruşturması ve yargılaması sonrasında verilen karar ve hükümlerin hukuk mahkemesi bakımından bağlayıcı olup olmadığı ve bağlayıcı ise etkileri ele alınmaktadır.Ceza yargılaması ve özel hukuk yargılamalarının birbirlerine en yakın olduğu alanlar suç ve haksız fiildir. Bu nedenle çalışmamızda öncelikle suç ve haksız fiil kavramları üzerinde durulmaktadır.Hukuk mahkemeleri ve ceza mahkemelerinin etkileşimi ile ilgili Türk Borçlar Kanunu md. 74 ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 214 çalışmamız açısından temel düzenlemelerdir. Ayrıca bu etkileşimi sağlayan bekletici mesele, kesin delil ve kesin hüküm kurumları da inceleme konumuz içerisinde yer almaktadır.Ceza mahkemeleri tarafından verilebilecek, Ceza Muhakemeleri Kanunu md. 223'te sayılan hüküm çeşitleri ile ilgili tespitler tek tek yapılmakta ve temelde ceza mahkemesi tarafından suçun sübutuna etki eden maddi vakıaların dolayısıyla hukuka aykırılığın ve kusurun varlığının hukuk hakimini bağlayıcı olduğu sonucuna varılmaktadır. Zira her iki yargılamanın ortak amacı, fiilin fail tarafından işlenip işlenmediğinin ve hukuka aykırılığın tespitidir.Neticede kanuni düzenlemedeki eksiklikler tespit edilmekte ve bu düzenlemenin ne şekilde genişletebileceği yönündeki temennilerimiz ifade edilmektedir.Ceza yargılamasında tespiti yapılan hukuka aykırılık ve maddi olgunun, hukuk hakimini bağlaması gerekeceği kanaatimizi bildirmekle beraber fiilin, hukuka aykırı olmadığı gerekçesiyle verilen beraat kararının hukuk hakimini etkilemeyeceği ve fiilin hukuka aykırılığının tespiti için cezai soruşturma ve kovuşturmanın sonucunun beklenmek zorunda olmadığı sonucuna varılmaktadır.Ayrıca ceza mahkemesinin kesinleşen kararıyla sanığın eyleminin hukuka aykırılığı sabit kabul edildikten sonra hukuk mahkemesinin aynı fiile ilişkin ayrı bir inceleme yapmasının usul ekonomisine aykırı oduğu, aynı fiil hakkında ceza ve hukuk mahkemelerinden farklı kararların çıkmasına ve yargılama birliği ilkesinin zedelenmesine neden olacağı tespit edilmektedir.Anahtar Kelimeler: Suç Haksız Fiil İlişkisi, Hukuka Aykırılık, Bekletici Mesele, Kesin Delil, Maddi Vakıa

Crimes and torts are the main subjects that could be closely related with both criminal law and civil law proceedings. Hence the terms crime and tort will be the objects of focus in this study primarily. The purpose of this study is to understand if criminal procedure and proceeding judgements are binding for civil courts, and if so, to approach the impact of this bindingness.Article 74 of Turkish Code of Obligations and Article 214 of Code of Civil Procedure are regarding the interaction of civil courts and criminal courts and these articles are the basis of our study throughly. Moreover, primary causes of this interaction, preliminary issue, direct evidence, and res judicata fall within our subject of study.The judgements are made one by one regarding the types of provisions enumerated in Criminal Procedures Code, art. 223, and it is concluded that the existence of a violation and defect is binding by the criminal court mainly due to the financial facts affecting the crime because the common aim of both judgments is to determine whether the act was committed by the perpetrator and it is unlawfulness.Eventually gaps in the legal regulations are being detected and our wishes on how this regulations could be developed are being expressed.It is concluded that, despite the unlawfulness and material fact determined in the criminal proceedings will be bound by the judge of the judgment, the acquittal decision given on the grounds that the act is not against the law will not affect the judge of the civil courts and the result of the criminal investigation and prosecution is not required to be determined.In addition, after defendant's action is adjudicated by the final decision of the criminal court, it is determined that the second examination of the civil court is against the procedural economy principle and different decisions from the criminal court and civil courts for the same act will result damage in the judicial unity principle.Keywords: Crime/Tort Distinction, Unlawfulness, Preliminary Issue, Direct Evidence, Conviction