15-18 yaş arası adölesanlarda diyet lifi tüketimi durumunun dışkılama alışkanlıkları üzerine etkisi

Abstract

Adölesan dönem, insan gelişiminde en hızlı artışın olduğu bebeklikten sonra ikinci dönem olup, bu doğrultuda beslenme gereksinimi ve iştahında artış gösterdiği dönemdir. Adölesan dönemde, beslenme alışkanlıklarında değişiklik görülür. Bu dönemde adölesanlarda akran ilişkileri ön planda olup, düzensiz ögünler, arkadaşlarla birlikte atıştırma, ev ortamı yerine dışarıda yemek yeme, az miktarda sebze meyve tüketimi gibi diyet kalitesini azaltan yanlış beslenme alışkanlıkları görülmektedir. Adölesan dönemde beslenme alışkanlıklarının değişmesi, psikolojik ve fizyolojik değişikler beraberinde bağırsak hareketlerinde de değişiklik oluşmasına neden olmaktadır. Genel pediatri polikliniklerine getirilen çocukların yaklaşık %3'ünde, gastroenteroloji polikliniklerine getirilenlerin ise %10-25'inde kabızlık yakınması görüldüğü belirlenmiştir. Beslenme, bağırsak hastalıklarını önleyici veya tedavi edici olarak kullanılmaktadır. Diyet lifi tüketimi ,bağırsak transit zamanını kısaltır, dışkı sıklığı ve ağırlığını arttırarak atık madde ve toksinlerin vucuttan hızla atılmasını sağlamaktadır. Adölesan dönemde meyve ve sebze tüketimin azalması, hazır besinlerin fazla tüketilmesi ve düzensiz ögünlerle birlikte diyet lifi tüketimi de azalmıştır. Bu araştırmada, adölesan dönemde beslenme alışkanlıklarına bağlı değişiklik gösteren diyet lifi tüketimi durumunun adölesanların dışkılama alışkanlıkları üzerine etkisini incelemek ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler getirmek amaçlanmıştır.Kesitsel olarak planlanan çalışmaya, 15-18 yaş arası 100 adölesan katılmıştır. Katılımcıların 2 hafta süresince, 2 hafta sonu 4 hafta içi olmak üzere her hafta için 3 gün, 24 saatlik besin tüketim kaydı ile demografik özelliklerini ve dışkılama alışkanlıklarını belirlemeye yönelik anket formu uygulanmıştır. Veriler SPSS20.0 ve Bebis versiyon 72 paket proglamları kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde; adölesanların, günlük toplam diyet lifi tüketimi miktarı ortalama 12,8 ± 6,9 gram olarak bulunmuştur. Çözünen diyet lifi tüketim ortalaması 5,2± 2,2 gram, çözünmeyen diyet lifi tüketimi 12,03±8,5 gram olarak belirlenmiştir. Lignin tüketimi ortalamasının 0,6±0,3 gram, selülozun ise 3,6± 1,8 gram olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan adölesanların; yüzde 74'ünün günlük önerilen miktarın altında, yüzde 26'sının ise günlük önerilen miktarda ve üstünde diyet lifi tükettikleri belirlenmiştir. Yaptığımız çalışmamız sonuçlarında, adölesanların diyet lifi tüketim durumlarıyla; dışkı formu, dışkılama ihtiyacını erteleme durumu ve dışkılama sırası acı hissetme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı (p˂ 0,05) bir ilişki bulunmuştur. Fakat diyet lifi tüketimi durumu ile dışkılama sıklığı arasında istatistiksel olarak anlamlı (p˃0,05) bir ilişki bulunamamıştır. Bu çalışmada, adölesanların diyet lifi tüketimlerinin yetersiz olduğu (% 74), adölesanların diyet lifi hakkında bilgi düzeyinin yetersiz olduğu (% 63) bulunmuştur. Yaptığımız çalışma, daha önceki çalışmaları destekler nitelikte olmakla birlikte adölesanlarda diyet lifi tüketiminin dışkılama alışkanlıkları üzerine etkisiyle ilgili kesin bir kılavuz oluşturmak adına daha çok çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

The adolescent period is the second period after infancy where the fastest increase in human development is the period in which it is increased in nutritional need and appetite. In adolescents, adolescents have pre-screening of peer associations and incorrect nutrition habits such as irregular eating, snacking with friends, eating outdoors instead of the home environment, and eating few fruits and vegetables are the wrong nutritional habits. Adolescent eating habits change, psychological and physiological changes cause changes in bowel movements. Approximately 3% of children admitted to general pediatric outpatient clinics and 10-25% of those admitted to gastroenterology outpatient clinics were found to have constipation complaints. Nutrition is used to prevent or treat intestinal diseases. Dietary fiber consumption shortens bowel transit time, increases fecal density and weight, and allows waste and toxins to be quickly thrown away. The aim of this study was to investigate the effect of dietary fiber consumption on adolescents' intestinal habits in relation to dietary habits during the adolescence period and to suggest proposals in the light of the results obtained in this study.A questionnaire form was prepared to determine the demographic characteristics and intestinal habits of the participant with a 2-week nutritional record. The participants were analyzed using SPSS20.0 and Bebis version 72 packet programs. When the results were evaluated, it was concluded that adolescents had insufficient information about dietary fiber (63%), majority of adolescents (71%) consumed dietary fiber below recommended amount, there was a positive correlation between dietary fiber consumption and energy consumption and some gastrointestinal complaints and toilet habits was found to be significant.