Meslek lisesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyi

Abstract

Bu araştırmada meslek lisesi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri tükenmişlik alt boyutlarında; branş, mesleki kıdem, öğrenim durumu, cinsiyet, medeni durum ve öğretmenlik mesleğini isteyerek seçip seçmemelerine gibi değişkenlere göre incelenmiştir.Araştırmanın evrenini 2011–2012 eğitim-öğretim döneminde İstanbul ili Şişli İlçesinde Meslek liselerinde görev yapan 542 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu ise bu okullardan araştırmaya gönüllü olarak katılan 215 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini belirlemek üzere, Maslach Tükenmişlik Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde, aritmetik ortalama, t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır.Bulgulara bakıldığında Mesleki tükenmişliğin alt boyutları karşılaştırıldığında en fazla tükenmişlik `Duygusal Tükenme` alt boyutunda görülmektedir. Bu boyutu sırası ile `Kişisel başarısızlık` ve `Duyarsızlaşma` boyutları takip etmektedir.Araştırmada cinsiyet ve branş değişkenlerine göre, genel tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı alt boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunmazken; duygusal tükenme boyutunda anlamlı farklılık saptanmıştır. Buna göre kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre, Kültür dersi öğretmenlerinin meslek dersi öğretmenlerine göre daha fazla duygusal tükenme yaşadığı görülmektedir. Araştırmada mesleğini istemeden seçen öğretmenlerin mesleği isteyerek seçenlere göre daha fazla duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve genel tükenmişlik yaşadığı saptanmıştır. Öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri tükenmişlik alt boyutlarında medeni durum, eğitim düzeyi ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermemektedir.Araştırma bulgularının başta eğitimde politika belirleyiciler olmak üzere Mesleki Eğitim Kurumu yönetici ve öğretmenlerine ve bu konuda yapılacak gelecekteki daha kapsamlı çalışmalara ışık tutacağına inanılmaktadır.Anahtar Kelimeler: TükenmiĢlik, Duygusal Tükenme, DuyarsızlaĢma, KiĢiselBaĢarısızlık, Öğretmen, Meslek Lisesi

In this study, the burnout level of vocational high school teachers have been examined according to various variables such as teaching subject, seniority, education, gender, marital status and their willingness in choosing teaching occupation.The sampling group is formed by 215 volunteers from vocational high schools in Istanbul Sisli in the 2011-2012 academic year. The Maslach Burnout Inventory and Personal Information Form was employed to the industrial vocational high school teachers. During the statistical analysis of the obtained data, arithmetic mean, t-test and single direction variance analysis (ANOVA) have been applied.Findings of the study demonstrate that comparing the sub-dimensions of the vocational burnout, highest amount is seen on `Emotional Burnout` sub-dimension. This dimension is followed by `Personal Failure` and `Desensitization` sub-dimensions.The study shows significant relations between gender and teaching field in `Emotional Burnout` sub-dimension. The analysis reveal that female teachers experience more emotional burnout than male teachers and teachers teaching culture courses are inclined to have more emotional burnout than teachers teaching vocational courses. There is a significant difference between burnout levels of the teachers and their willingness of choosing the occupation The teachers who did not willingly choose the occupation are intended to have higher burnout levels. The study shows no significant relation between burnout levels of the teachers and their marital status, education level, teaching subject and seniority.It is supposed that the findings of the study will shed light to school administrators and teachers in regarding the precautions they need to take to prevent and diminish teacher burnout in Vocational high schools.Keywords: Burnout, Emotional Burnout, Sensitization, Personal Failure, Teacher