Ortaöğretim devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin yabancılaşma düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, ortaöğretimde çalışan yönetici ve öğretmenlerin işe yabancılaşma duyguları ile örgütsel adanmışlık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde problem durumu, amaç, önem ve sınırlarına, ikinci bölümde yabancılaşma kavramına ve kuramsal açıklamalara, yabancılaşmaya karşı alınacak örgütsel müdahale yöntemlerine değinilmiş ayrıca adanmışlık kavramı, örgütsel adanmışlığın sınıflamaları, diğer kavramlarla ilişkisi örgütsel bağlılığı etkileyen faktörlerin neler olduğu, adanmışlığın sonuçları, önemi ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı incelenmiş, araştırmanın üçüncü bölümünde araştırmanın modeli, evren ve örneklem, veri toplama araçları, verilerin toplanması ile verilerin analizi dördüncü bölümde, araştırmaya ilişkin bulgular ve yorumlara beşinci bölümde tartışma ve önerilere yer verilmiştir.Bu araştırmanın evreni 2013–2014 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Silivri ilçesinde bulunan ortaöğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenlerdir. Araştırmanın örneklemini ise tesadüfi oransız küme örnekleme yolu ile seçilen 13 okulda görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenler oluşturmaktadır. Uygulamada toplam 318 kişiye ulaşılmış 18 kişi (yanlış işaretleme ve boş bırakma nedeniyle) elenmiş analizler 300 kişi üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla `Kişisel Bilgi Formu` ve `İşe Yabancılaşma Ölçeği (Elma, 2003)` ile `Örgütsel Adanmışlık Ölçeği (Allen – Meyer'ın 1990; Demirkıran, 2004)` kullanılmıştır.Ölçeklerden elde edilen veriler bilgisayar ortamında SPSS paket programı yardımıyla çözümlenmiştir. Ölçeğin birinci bölümüyle ilgili verilere ilişkin frekans ve yüzde dağılımı alınmış, öğrencilerin tutumlarının ve algılamalarının belirlenmesine yönelik olarak aritmetik ortalama ve standart sapma, tutumlar arasında farklılığı ortaya koyabilmek için bağımsız örneklem t testi, ikiden fazla değişken gruplarının karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Görüşler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı α = 0.05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Ayrıca Pearson korelasyon analizi ilişkisel bağlantıları belirlemek için kullanılmıştır.Araştırma sonunda; İşe yabancılaşma ölçeği ile örgütsel bağlılık ölçeği arasındaki ilişki negatif yönde anlamlıdır. Aralarında yüksek bir korelasyon olduğu görülmektedir. Bu durumda işe yabancılaşma arttıkça örgütsel bağlılık azalmaktadır. Daha önceki çalışmalarda bu değişken incelenmemiştir.Anahtar Sözcükler: İşe Yabancılaşma, Örgütsel Bağlılık, Yabancılaşma, Adanma

This study aims to find the relationship between high school teachers' and administrators' feelings of work alienation and organizational commitment.The population of this study is the teachers and principals employed at high schools in Silivri, İstanbul in 2013-2014 academic year. The population is selected at random disproportional cluster sampling. 318 people participated in the study, only 18 of the questionnaires are not returned. 'Demographic Information ', 'Work Alienation Scale' (Elma,2003) and 'Organizational Commitment Scale' (Allen-Meyer 1990) adapted by Demirkıran (2004) are used in this survey to gather data. The data has been analysed by SPSS program. One-way ANOVA is used to compare the groups of more than two variables. The relationship between alienation scale and organizational commitment scale is significantly negatively correlated and this finding is consistent with previous findings. Key words: Alienation to work, organizational commitment, Alienation, devotion.