İlkokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algısı (İstanbul ili Şişli ilçesi örneği)

Abstract

Adalet algısı, insanlar için hayatın her evresinde olmazsa olmazlar arasında yer alır. Bu çalışmada adalet algısının ilkokul öğretmenlerinin çalıştıkları okullarda hangi faktörlere bağlı olarak ve ne şekilde ortaya çıktığı araştırılmıştır. Çalışmanın amacı ilkokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algılarına tesir eden faktörleri belirlemektir. Araştırmanın evrenini, 2014 – 2015 akademik yılının ikinci döneminde İstanbul ili Şişli ilçesindeki devlet ilkokullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma için gerekli veriler 16 ilkokulda çalışan öğretmenlerden elde edilmiştir. İlkokul öğretmenlerinin çalışmakta oldukları okullara ilişkin örgütsel adalet algısını belirlemek için bu 16 ilkokulda anket uygulaması yapılmış; veriler Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçe 'ye uyarlanarak güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılan, likert tipli `Örgütsel Adalet Ölçeği` ile toplanmıştır. Araştırmanın bulgular bölümü için verilerin analizi SPSS 22.0 paket programı aracılığı ile yapılmıştır. Bireylerden toplanan demografik özellikler ve örgütsel adalet düzeylerinin belirlenmesi için frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. İki grup karşılaştırmalarında T-testi, ikiden fazla grup karşılaştırmalarında ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testi kullanılmıştır. Ölçek alt boyutlarının birbirleri ile ilişkilerini belirleyebilmek için değişkenlere korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonunda öğretmenlerin okul müdürlerini yüksek düzeyde adil buldukları sonucuna varılmıştır. Bulgular, örgütsel adaletin iki alt boyutunun, dağıtım ve etkileşim adaleti boyutlarının öğretmenler tarafından yüksek düzeyde algılandığını (DA ortalama = 3,51 ve EA ortalama = 3,72); bununla birlikte etkileşim adaleti algısının dağıtım adaleti algısına göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin örgütsel adaletin diğer alt boyutu olan işlem adaleti algılarının ise, orta düzeyde (İA ortalama = 3,27) olduğu sonucu araştırmanın bulgularından bir diğeridir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin verdikleri yanıtlar, öğretmenlerin örgütsel adalet algılarını etkileyen temel faktörün aynı müdürle çalışma süresi olduğunu göstermektedir. Bu göstergeden yola çıkarak okul yöneticilerinin örgütsel adalet algısı kapsamında önemli bir rol üstlendikleri sonucu elde edilmiştir.

The perception of justice has always been essential for human beings in every stage of life. In this study the primary school teachers' organisational justice perception levels and the factors which lead to the justice perception have been researched. The goal of this study is to determine the factors which directly affect the organizational justice perception of the primary school teachers. The sample of this study is the primary school teachers who were working in the public primary schools in Şişli District of Istanbul in the 2014- 2015 academic year. The data, which is required for the study, has been gathered from the teachers who work in 16 local primary schools. In order to determine the level of organisational justice perception of these teachers, `Organisational Justice Scale` has been used. This scale was developed by Niehoff and Moorman (1993) and was applied to Turkish by Polat (2007). Polat also did the necessary validity and reliability analysis for the scale. In order to analyse the data which was gathered from the teachers, SPSS 22.0 program was used. To determine the demographic characteristics and levels of organizational justice that is collected from individuals, frequency, percentage, average and standard deviation values were calculated. While T-test was used for the comparison of the two groups; to compare more than two groups, one-way analysis of variance (ANOVA) test was used. Besides, in order to be able to determine the relationship of subscales, correlation analysis was performed to the variables. The conclusion shows that teachers' perception related to their school principals' being fair is a high level. The findings indicate that two dimensions of organizational justice, distributive and interactional justice are perceived at a high level (DJ average = 3.51 and IJ average = 3.72) by the teachers, however, their perception of interactional justice is higher than their perceptions of distributive justice. In addition to that, teachers' perception of procedural justice, the other dimension of organizational justice, is moderate (PJ average = 3.27). Furthermore, answers given by the attendees, who have been surveyed, have shown that operating time with the same principal is the main factor which influences their perception of organizational justice. The result that school administrators play an important role within the scope of teachers' organizational justice perception has been achieved.