Bibliyoterapi tekniğinin özel yetenekli çocukların ebeveynlerinin çocuklarıyla ilgili farkındalık ve ebeveynlik uygulamalarına etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, bibliyoterapi tekniğinin özel yetenekli çocuğu olan ebeveynlerin farkındalık ve ebeveynlik uygulamalarına etkisini incelemektir. Araştırmaya 2018 – 2019 eğitim-öğretim yılında Antalya Bilsem'de öğrenci olan 7 – 16 yaş arası öğrencilerin anne-babaları katılmıştır. Bu çalışmada; Nüket Afat (2013) tarafından geliştirilen Ebeveyn Farkındalık Ölçeği ve Kahraman, Irmak ve Başokçu (2017) tarafından geliştirilen Ana Babalık Uygulamaları Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Deneysel desenler içerisinden öntest-sontest kontrol gruplu eşleştirilmiş desen kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini ebeveyn farkındalıkları ve ebeveynlik uygulamaları oluştururken, bağımsız değişkenini bibliyoterapi temelli aile eğitim programı oluşturmaktadır.Antalya Bilsem'e devam eden öğrencilerin velilerine yapılacak eğitim ile ilgili gönderilen veli yazısının ardından çalışmaya katılmak isteyen 33 ebeveyn araştırmacı tarafından aranmıştır. Bibliyoterapinin koşullarını kabul edip çalışmaya devam sözü veren 30 ebeveyne, çalışma öncesinde Ebeveyn Farkındalık Ölçeği -ÜZÇE ve Ana Babalık Uygulamaları Ölçeği uygulanmıştır. Elverişli örneklem yöntemi ile seçilen 15 ebeveyn deney, 15 ebeveyn ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Oluşturulan gruplar arasında öntest bakımından fark olup olmadığı Mann Whitney U testi ile kontrol edilmiştir. Araştırmacının geliştirdiği, 90 dakikalık 8 oturumdan oluşan bibliyoterapi programı, Antalya Bilsem'in tahsis ettiği yerde uygulanmıştır. Programın sonunda Ebeveyn Farkındalık Ölçeği - ÜZÇE ve Ana-Babalık Uygulamaları Ölçeği tekrar uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda, deney grubunun ebeveyn farkındalıklarında özellikle stres- çatışma, mükemmeliyetçilik ve motivasyon- başarı alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılık olduğu bulunmuştur. Ebeveynlik uygulamalarında ise farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre bibliyoterapi temelli aile eğitim programı ebeveynlerin farkındalıklarını arttırmaktadır.

The aim of this study is to examine the effect of bibliotherapy technique on the awareness of gifted children's parents and their parenting practices. The parents of students aged 7 to 16 participated in the study in 2018 - 2019 academic year in Antalya Bilsem. In this study; Parental Awareness Scale developed by Nüket Afat (2013) and Parenting Practices Scale developed by Kahraman, Irmak ve Başokçu (2017) were used as data collection tools. A paired design with pretest-posttest control group was used from the experimental designs. While the dependent variable of the study is creating parent awareness and parenting practices, the bibliotherapy based family education program constitutes the independent variable.The parents of students attending to Bilsem in Antalya were sent an informational letter about the education. Afterwards, 33 parents, who were willing to participate, were called by the researcher. The parents who accepted the conditions of bibliotherapy were administered the Parents Awareness Scale - POGC and Parenting Practices Scale before the study. 15 parents were selected as the experimental group by the appropriate sampling method and 15 parents constituted the control group. The Mann Whitney U test was used to determine whether there was any pretest difference between the groups. The bibliotherapy program, consisting of 8 sessions of 90 minutes, which was developed by the researcher, was applied at the place allocated by Antalya Bilsem. At the end of the program, the Parent Awareness Scale - POGC and Parenting Practices Scale were applied again. At the end of the study, it was found that there was a significant difference in parental awareness of the experimental group especially in stress-conflict, perfectionism and motivation-achievement sub-dimensions. There was no difference in parenting practices. According to the research findings, bibliotherapy based family education program increases the awareness of parents.