Dağlık arazide coğrafi bilgi sisteminden yararlanarak çevreye duyarlı orman yolu güzergahının belirlenmesi

Abstract

Orman yol ağı planlarının hazırlanması ve yol güzergâhının belirlenmesi için hem arazi hem de büro çalışmaları sırasında değişik kaynaklar ve yöntemlerle oluşturulan verilerden yararlanılmaktadır. Veri kaynaklarının çeşitliliği ve verilerin temin edilme yöntemlerinin farklılığı gibi nedenler planlamanın doğru ve sağlıklı olabilmesinde etkili olmaktadır.Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) yardımıyla, topografîk harita, amenajman planı haritaları ve araziden alınan veriler, ayrı ayrı birer katmanda yapılandırılmaktadır. Ayrıca hazır veri olarak veritabanına girilen bu verilerden çeşitli coğrafi bilgi sistemi analizleri ile yeni veriler üretilerek, yardımcı haritalar hazırlanmakta, planlama çalışmalarında ve arazi-yol güzergahı arasındaki ilişki analizlerinde kullanılmaktadır.Bu çalışmaya konu araştırma alanı olarak Artvin Orman Bölge Müdürlüğü, Artvin Orman İşletme Müdürlüğü Tütüncüler Orman İşletme Şefliği seçilmiştir. Bu çalışmada; CBS'den faydalanarak ormancılığın fonksiyonel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi, çevre zararlarına sebep olmaması ve çalışma alanının tamamında etkili olabilmesi gibi faktörlerin orman yolu güzergâhı seçimindeki etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu faktörlerin yanı sıra çalışma alanının yüksek eğimli dağlık bir bölgede bulunmasının, orman yolu güzergâhının seçiminde ne gibi etkilerinin olduğu araştırılmıştır. Çalışmada CBS kullanılarak alternatif yol güzergâhlarının Sayısal Arazi Modeli (SAM) ile değerlendirilmesi sonucunda zaman, iş gücü ve ekonomik olarak tasarruf sağlanmış ve amaca en iyi hizmet edecek seçeneğin ortaya çıkarılabilmesine imkân tanınmıştır. Bu çalışmada CBS yardımıyla yapılan analizler sonucu hazırlanan yardımcı haritalar ile istenilen bilgilerin sorgulanabilmesi, farklı alternatiflerin değerlendirilebilmesi, ormancılık çalışmaları için en iyi çözümü oluşturacak sayısal değerleri içeren orman yol ağı planı hazırlanmıştır.

The data are generated with different resources and methods in order to prepare forest road network and determine the route during field and office works. The diversity resources of data and the different methods of getting the data and etc. impact on planning in a good planning principles.Geographic Information System (GIS) provides that all of info such as topographic map, forest management plan and data of field can be configured separately in a layer. In addition to this, the collateral maps prepare according to new data from analysis of Geographic Information System. These use to analyze relationship between field-road route.The research area is chosen as Tutunculer Forest District on Artvin Operation Directorate of Forestry on Artvin Regional Directorate of Forestry. The aims of this research are the factors such as reduction of damage on environment, procurement of functional needs of forestry and being effective in whole area determine forest road route with using GIS. Furthermore, how the effects of mountainous steep terrain conditions on the choice of forest road route is researched. The assessment of alternative road route by using Digital Terrain Model and GIS provides workforce and economical saving, so that the probability of the best service is introduced. The forest road network, which include the best solution with digital values in process of forest work is prepared analysis via GIS and prepared collateral maps, assessment of distinct alternatives.