Doğu ladini`nin (Picea orientalis L. Link.) kozalak ve tohum özelliklerindeki coğrafi farklılıklar

Abstract

Bu çalışmanın amacı Doğu Ladininin (Picea orientalis L. Link) kozalak ve tohum özelliklerindeki coğrafi farklılıkları araştırmaktır. Bunun için, Doğu Ladininin Artvin ve Ardahan-Posof'taki doğal yayılış alanı içinde 33 noktadan 3 veya 5 anaçtan açık tozlaşma ürünü kozalaklar toplanmış ve kozalak boyu, kozalak eni, elde edilen tohumların 1000 tane ağırlığı, tohum eni, tohum boyu gibi ve tohum kanat uzunluğu özellikleri ölçülmüştür. Araştırma alanının coğrafik özelliklerine göre bu veriler değerlendirilmiştir.Kozalakların elde edildiği ağaçların bulunduğu yerin GPS yardımıyla koordinatları, denizden yüksekliği ve bakıları tespit edilmiştir. Elde edilen verilen varyans (ANOVA) ve korelasyon analizlerine tabi tutulmuştur. Varyans analizleri sonucunda kozalak boyu, kozalak eni, tohum boyu, tohum eni, tohum sayısı, tohum kanat uzunluğu ve 1000 tane ağırlığı bakımından tohum toplanan alanlar arasında farklılık olduğu tespit edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda tohum toplanan alanların yükseltisi ile bazı kozalak değerleri (kozalak eni ve kozalak boyu) arasında negatif bir korelasyon olduğu belirlenmiştir. Yükselti arttıkça kozalak eni ve kozalak boyu değerleri azalmaktadır. Ayrıca denizden uzaklık ile kozalak eni, tohum eni ve 1000 tane ağırlığı arasında yine negatif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir (p<0.05)

The aim of this study is to investigate the geographic variations of some cone and seed characteristics of oriental spruce (Picea orientalis L. Link). Fort this purpose, the cones were collected from 33 sampling plots within the species natural distribution in Artvin and Posof-Ardahan. Cone lenght and diameter, 1000-seed weight, seed lenght and diameter, height of seed wing and number of seeds in a cone were determined. Geographical features such as altitude, aspect, distance to the Black Sea, longitude and latitude of the sample plots were recorded. According to the analysis of variance, all variables included in the study were found to differ significantly between the sampling plots and were significantly related to aspects of the sampling locations. The negative correlations were defined between the altitude of sampling points and cone lenght and diameter. In addition to this, there were nagative correlations between the distance to the Black Sea and cone diameter, seed diameter and 1000-seed weight (p<0.05).