Salarha vadisi (Rize) tıbbi ve aromatik bitkileri

Abstract

Bu çalışma, 2018 - 2019 yılları arasında Rize iline bağlı Merkez ilçede bulunan Salarha Vadisi sınırları içerisinde yetişen, yerel halk tarafından bilinen ve kullanılan tıbbi ve aromatik özelliğe sahip bitkiler tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Yapılan çalışmada, 25 familya ve bu familyalara ait 49 taksonun bu amaçla kullanıldığı tespit edilmiştir. Yöre insanlarıyla bire bir görüşmeler yapılmış, anketler uygulanmış (76 kişi), kullandıkları tıbbi ve aromatik bitkiler saptanmıştır. Alanda; tıbbi ve aromatik olarak kullanılan toplam 25 familyadan en çok takson içerenler Rosaceae, Ericaceae, Asteraceae'dir. Yapılan anketlerde en yaygın kullanılan ilk 3 bitki ismi sırasıyla Tilia rubra (ıhlamur) , Urtica dioica (ısırgan) ve Vaccinium arctostaphylos (yaban mersini)'dir. Bu bitkileri Prunus laurocerasus (karayemiş), Rhododendron luteum (orman gülü), Castanea sativa (kestane) izlemektedir.En fazla saptanan hastalıklar soğuk algınlığı, romatizma ve diyabet(şeker hastalığı) oldukları tespit edilmiştir.Çalışmada, tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanım amaçları, kullanılan kısımları, ihtiva ettikleri etken maddeler ve bilinen yaygın Türkçe adları verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Rize, Salarha, tıbbi, aromatik, bitki

This research is contucted to try detecting medicinal and aromatic plants that have been known and used by local residents of Salarha Valley in the central of Rize in 2018 – 2019. In the study; it is detected that 25 families and taxons belonging to these families have been used. Local people are interviewed, questionnories are applied (76 people), used medicinal and aromatic plants are detected. In the area, Rosaceae, Ericaceae, Asteraceae are the most taxon-included plants that used as medicinal and aromatic in 25 families. In applied questionnaires; the most widely used herbs are respectively Tilia rubra, Urtica dioica ve Vaccinium arctostaphylos. It continuesas Prunus laurocerasus, Rhododendron luteum, Castanea sativa. It is identified that; the most common disease are cold, rheumatism, diabets.In the study; medicinal and aromatic plants purpose o use, used parts, effective, subtances which it involves and the well-known names are given