Süzme mekanizmalarının incelenmesi ve meyan kökü ekstraktının süzülmesine uygulanması

Abstract

Yurdumuzda uzun yıllar halkın serinletici ve şifalı içecek maddesini hazırlamada kullanıldığı bilinen, bira ve kolalı içkilerin bileşimine girdiği gibi, sigara, şeker ve plastik sanayiinde de önemli bir katkı maddesi olanmer yan kökü, Türkiye'nin en eski bitkisel ilaç hammaddelerin den biridir. Ham drogtaki etken maddelerin izole edilme sinde gerekli olan teknolojik işlemler dizisinde en so runlu basamaklardan biri, droğun sulu ekstrelerinin süzül- mesidir. Bu çalışmada droğun, belirli bir oranda su ile karış tırılıp özütlenmesinden oluşan bulamacından, ilaç hammad desi olarak kullanıma hazır, istenen özellikleri taşıyan bir süzüntü elde etmek üzere, bir seri süzme işlemi ger çekleştirilmiştir. Deneyler, parçacık boyut dağılımının, uygulanan basınç farkının, işlem sıcaklığının, ortam ola rak kullanılan malzemenin ve bazı süzme yardımcı maddele rinin, vakum koşullarında izotermik olarak gerçekleştiri len bir dizi sabit basınçlı kesikli kek süzme işlemlerinin aldığı süreye, kurutulmuş ekstrakttaki etken madde saflı ğına, süzülen bulamacın berraklığına ve kırılma indisine, sulu ekstrenin ve kurutulmuş ekstraktın verimlerine etki leri belirlenebilecek tarzda planlanmıştır. Ham deney verilerinden yararlanarak süzme direnci, geçirgenlik, gö zeneklilik ve ortalama akış hızı gibi önemli süzme para- metreleri de hesaplanmıştır. Süzme öncesi uygulanan özütleme işleminin süresi ve filtre besleme bulamacının katı/sıvı oranı değişken para metreler olarak incelenmemiş, oluşan keklerde hiçbir yı kama yapılmamıştır. Sonuçlar, ortam olarak mavi süzgeç kağıdı, süzme yardımcı maddesi olarak da kum kullanarak sıcakta sürek li süzme işlemi yapılmasının, belirtilen sistem için, ça lışılan diğer koşullara kıyasla daha uygun olacağını göster miştir.

Glycyrrhiza Glabra, known to be used in our country for preparing public's healthy and coolant drink material for years is not only an important additive for cigarette, sugar and plastics industries as well as participating in the composition of beer and cola-containing drinks, but is one of the most ancient raw materials for plant- originated medicines in Turkey, as well,. Of all the steps in the technological process to isolate the effective materials from the drug, the filtration of the water-extracts of the drug is one of the most problemful. In this study, a series of filtration operations to obtain a filtrate, ready for use and having certain desired properties as medicinal raw material, from a slurry prepared first by mixing the drug with some preset amount of water and then extracting it, is established. The experiments have been planned in such a way that, the effects of particle -size-distribution, applied pressure differences, operational temperature, material used as medium and some filter-aids, on the time of filtration, purity of the effective material in the dried extract, and refractive index of the filtered slurry and the yields of the water- extract and dried-extract, could all be determined. Important filtration parameters such as filtration resistance, permeability, porosity and average flow rates are also calculated using the experimental raw data. The time of extraction before the filtration process and the solid/liquid ratio of the filter's feed slurry are not investigated as variable parameters and no washing is made on the cakes formed. The results showed that a continuous hot filtration using the blue-band filter paper as the medium and sand as the filter-aid, would be more suitable relative to the other conditions studied for the indicated system.