Madencilik yatırım kararlarında risk analizi ve sınır tenör uygulaması

Abstract

IV ÖZET Bu çalışmada öncelikle, madencilik yatırımlarının özellikleri, madencilik yatırım evreleri ve taşıdıkları risklerin ele alınmasından sonra, madencilik yatırım kararlarını etkileyen karar değişkenleri ve parametreler analiz edilmektedir. Madencilik yatırım proje önerilerinin değerlendirilmesinde belirlilik, risk ve belirsizlik ortamlarında kullanılan yöntemler ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Madencilik yatırımlarının riskliliğinde doğal, teknolojik, ekonomik ve politik belirsizliklerin etkileri açıklandıktan sonra, karar vericinin kontrol edebildiği önemli karar değişkenlerinden olan üretim kapasitesi ve sınır tenorun etkileri araştırılmaktadır. Ayrıca, bu etkilerin ölçülmesinde kullanılan risk ölçütleri tanıtılmaktadır. Madencilik yatırımlarının riskliğinde sınır tenor kararlarının etkilerinin araştırılması amacıyla yapılan uygulama çalışmasında, Etibank Gümüşköy 100. Yıl Gümüş Madeni İşletmesi sondaj ve proje verileri kullanılmıştır. öncelikle, maden yatağının rezerv-tenör dağılımı ve sınır tenor ilişkileri araştırılmış, bunlara bağlı olarak saptanan sınır tenor seçenekleri için statik ve dinamik optimizasyonlar yapılmıştır. Monte Carlo benzetim yöntemi temelinde geliştirilen risk analiz modeli ile de sınır tenor kararlarının yatırım riskliligine etkileri ölçülmüştür. Bu uygulama çalışmaları sonucunda, risk ölçütlerinden beklenen değer, varyasyon katsayısı ve çeyrek varyasyon katsayısı ile yapılacak değerlendirmelerin, sınır tenor kararlarının yatırım riskliligine etkilerinin ölçülmesinde daha kullanışlı olduğu, dinamik optimizasyonla elde edilen kararlar dizili minin daha az risk içerdiği saptanmıştır.

SUMMARY In this study firstly, having studied the properties of mining investments, mining investment stages and their risks, decision variables and parameters which affect mining investment decisions have been analysed. The methods used under coditions of certainty, risk and uncertainty in evaluation mining investment project propositions have been dealt with in details. Having explaned the effects of natural, technological, economical and political uncertainties in risk of mining investment, the effects of production capacity and cut-off grade which are important decision variables that can be controlled by decision maker have been investigated. Apart from this, the risk criteria used in the measurement of these effects have been exhibited. In this study of application which was conducted for the investigation of the effects of cut-off grade decisions in mining investment risk, the drilling and project data of Etibank Gümüşköy 100. Year Silver Mining Company have been used. Firstly, the distribution of reserv-grade of the deposit and cut-off grade relationships have been investi gated. In relation to these, static and dynamic optimisa tions have been made for cut-off grade alternatives. The effects of the decision of cut-off grades have been measured by risk analysis model based on Monte Carlo Simulation Method. At the end of application studies, it has been determined that evaluations which will be made by using expected value, variation coefficient and quartile variation coefficient from risk criteria are more useful in measuring the effects of cut-off grade to investment risk. It has also been determined that the decisions policy which are obtained from dynamic optimisation are less risky.