Nükleer ışınlama yoluyla mikroorganizma kontaminasyonunun önlenmesinde özgün bir yaklaşım (kek tabanında bir örnekleme)

Abstract

iv ÖZET Bu tez çalışmasında, mikroorganizma kolonilerinin nükleer ışın lama altındaki davranışlarını tasvir eden dinamik bir moâel gelişti rilmiştir. Bu modelin olurluğunu araştırmak üzere, petri kutuları içine hazırlanmış `Czapex Dox Agar` özel besi yerlerinde üretilen mikroor ganizma kolonileri, düşük güçlü bir ışınlama Kaynağı ile dört farklı ışınlama dosunda ışınlanmışlardır. Işınlanmış mikroorganizma koloni lerinin nükleer ışınlama altındaki davranışları sözkonusu model çer çevesinde irdelenmiştir. Uygulanan toplam nükleer ışınlama dozuyla orantılı olarak, mikroorganizma kolonilerinin büyümesinde gerilemeler meydana geldiği gözlenmiştir. Sözkonusu gerilemelerin uygulanan top lam doza bağımlılığının yan ıa ıra doz hızın», mikroorganizma kolonisi nin türüne ve kaynak gücüne de bağımlılık gösterdiği saptanmış tır» `Içüm sonuçlarından hareketle hesaplanan çoğalma ve yoketme featsayı- ları yardımıyla, mikroorganizma kolonilerinin büyümesinde vazedilen gerilemeyi sağlayacak olan doz hızı, doz ve kaynak gücü öngörüleri de yapılmıştır. Daha sonra, halen piyasaya arzolunan kek dilimleri üzerinde yine aynı ışınlama kaynağıyla deneyler yapılmış ve sözkonusu kek di limlerinde `penicillium` türü bir mikroorganizma kontaminasyonunun önlenmesi şartları araştırılmıştır. Böyle bir kontaminasyonu Mr yıl süreyle önleyerek rafta bekleme ömrünün gerçekleşebilmesi 'için 75*5 KRad dolayında bir ışınım dozunun yeterli olduğu saptanmıştır. Işınlamalar koliler halinde yapılacaksa koli yüzeyindeki ışınım dozunun, girioi derinlik faktörü de gözönünde- tutularak, 100 kRad dolayında olması gerektiği bulunmuştur. Sözkonusu ışınım dozları, uluslararası otori telerin bu alanda koymuş oldukları Üat sınırın 10 kat daha altındadu?» Anahtar Kelimeler: Nükleer ışınlama i Gıda ışınlaması!. Yiyeceklerin nükleer ışınlamayla korunması*

3UHMARY The objective of this study is to develop a new radiation pasteurisation technique whereby the shelf-life of foods can he e: tended significantly with r -sultant reduction in spoilage and ev tent i on of marketin:, time. A3 a first step the influence of dose on microorganizm co lonies which aro Irradiated by different low doses ?;as investiga ted. For thin study microorganism colonies of `penicillium` grown on CD A in petry dishes, were used. Microbiological study on the use of ionising ra d i», ti on for this purpose demonstrated that a wide variety of factors could influence growth of the microorganism coloni.es. These factors Include the done and dose rate a:> well as the nature of !.>?' cvoorgani zm colonies themselves ` Observation on the effects of irradiation under different dosages on colonies showed t'sat the growth of colonies were delayed l^f-iıKn.', on the a:>;>lied low dosages. The effect of very high dosages of carıma.radiation could be deduced from the information on the effect of fj>lr'`y low dosages of gamma radiation on microorganism colon5.es. As a second teji this technique was applied on commercially available cakes. The dose required to delay spoiling was found to depend upon the length of storage time after irradiation. The model calculation based on the experimental results showed that depth penetrating doses of 75. 5 15` a d for cake could be sufficient to extend the shelf-life up to one year when stored at room temparature. These calculated doses are lower by a factor of 10 than the maximum permissible doses given by international authorities. Keywords: Gamma irradiation; Pood irradiation! Radiopreservation.