Çalışma alanı boyutlarının belirlenmesinde antropometrik bir yaklaşım

Abstract

İÜ ÖZET Endüstriyel iş yerlerinde, çalışma yeri ve çalışma alanı boyutlarının (ÇAB); orada çalışacak kişilerin antropometrik ölçülerine (Aö) uygun olarak belirlenmesi problemi önemlidir. Ülkemiz çalışanlarının, antropometrik ölçülere uygun çalışma alanlarında faaliyetlerini sürdürmeleri, bir anlamda bu tur alanların varlığı ile yakından ilgilidir. Ülke endüstrilerinin çoğunda yapılan araştırmalar, çalışma alanı boyutlarının belirlenmesinde; insan vücut ölçülerinin gereğince dikkate alınmadığını ortaya koymaktadır. Bu konuda yapılan çalışmaların doyurucu düzeyde oldukları da söy 1 enememekted i r. Bu noktadan hareketle; işgUcU kullanımının gerekli olduğu ortamlarda, çalışma pozisyonlarında, çalışacak insanın antropometrik ölçülerini gözönUne alan, pratik ve hızlı sonuç verebilecek yetenekte ÇAB'nı belirleme yaklaşımına gerek duyulmaktadır. Bu çalışmada, oturarak, ayakta ve hem oturarak hem de ayakta (birleşik) çalışma pozisyonlarındaki ÇAB belirlenmesi problemine, bilgisayar destekli bir hesaplama yaklaşımı önerilmektedir. Yaklaşım kullanıcı etkileşimli olup, yerel makina imalat f abr ika Iarındaki çalışanlara uygulanarak; mevcut çalışma alanı boyutları ile belirlenen boyutların karşılaştırması yapılmıştır. Anahtar kelimeler Antropometr i ^ Antropometrik ölçü Çalışma Alanı Boyutları

iv SUMMARY The design of the workplace for industrial jobs by using anthropometric data bases is more important. Whatever the consideration cost or convenience, the physical well-being, comfort and ultimately the task performance of the worker are influenced by the design of the workplace. When designing the workplace, the industrial engineering must determine the class of work to be done, motions demanded by the task. This is true whether it be for seated work or standing work. In addition, the design of a typical industrial workplace must also consider the parameters of the particular population which will perform the job. The decision must be made to either design for custom use or for a range within a certain population (e.g 90 percenti 1 e ). This thesis attemps the use of a microcomputer based tool for ergonomic design of an industrial workplace consisting of a chair, worksurface and shelf. In addition, anthropometric datas for three machine factories were used in the design of the workplace dimensions. Key Words Anthropometry Anthropometric Dimensions Worksurface Dimensions