Mikronükleus testi ile bazı kimyasal maddelerin ve çevre kirleticilerin neden olduğu klastojenik etkilerin araştırılması

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi MİKRONÜKLEUS TESTİ İLE BAZI KİMYASAL MADDELERİN VE ÇEVRE KİRLETİCİLERİN NEDEN OLDU?U KLASTOJENİK ETKİLERİN ARAŞTIRILMASI KAMEL SALEH Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Yard. Doç. Dr. Hülya ZEYTİNO?LU 1997, Sayfa 57 Çeşitli faktörlerin mikronükleus oluşumu üzerine olan klastojenik etkileri, farklı organizmaların çeşitli hücrelerinde araştırılmıştır. Burada ilk olarak, Eskişehir ve Kütahya şehirlerinden geçen, sanayii ve zirai atıklarını taşıyan Porsuk çayı suyunun, kurbağa Rana ridibıında eritrosit hücreleri üzerindeki klastojenik etkilerini incelenmiştir. Porsuk suyunun azot, sümerbank tekstil ve şeker fabrikalarının bulundukları yerlerden alman kurbağalarının incelenen kanlan, Porsuk suyunun bu atıklarla kirlenmeyen kısmından alman kurbağaların incelenen kanlarının MN (Mikronükleus) oranı 5-6 kere daha fazla olduğu gösterilmiştir. MN'deki bu artış, endüstriyel ve zirai atıklar, suda yaşayan organizmalar ve belki suyun çevresinde yaşayan insan populasyonu üzerine klastojenik etki yapma potansiyaline sahip olduğu kanıtlanmıştır. İkinci olarak, ilaç hammaddesi olarak kullanılan 2, 4, 5, trifenil imidazol'un memeli hayvanlardaki klastojenik etkileri yönünden araştırılmıştır. 2, 4, 5, trifenil imidazol'un 1 mg, 2 mg, 4 mg, 6 mg ve 8 mg dozları Wistar cinsi ratlara intraperitoneal enjeksiyon ile uygulanmıştır. 1, 2, 4, 6, 8 mg 2, 4, 5 trifenil imidazol enjekte edilmiş hayvanlarda kemik iliği yaymalarının incelenmesi sonucu, mikronükleus oluşumunun kontrol gruplarına göre 2-3 kat daha fazla olduğunu saptanmıştır. Mikronükleusundaki bu artış 2, 4, 5 trifenil imidazol'un ratlar üzerine klastojenik etkisi olduğunu ve bu ilaç hammaddesini kullanan insanlar üzerinde benzer etkilere sahip olabileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Kurbağa Kanı, Mikronükleus Test, Rat Kemik İliği, Klastojenik Etki, 2, 4, 5, Trifenil İmidazol

ABSTRACT Master of Science Thesis INVESTIGATION OF CLASTOGENIC EFFECTS CAUSED BY SOME CHEMICALS AND ENVIRONMENTAL POLLUTION BY MICRONUCLEUS TEST KAMEL SALEH Anadolu University Graduate School of Natural and Applied Sciences Biology Program Supervisor: Assoc Prof. Hülya ZEYTİNO?LU 1997, Page 57 Clastogenic effects of various factors on the formation of micronucleus have been investigated in a variety of cells of different organisms. Here, firstly clastogenic effects of industrial and agricultural contaminants of Porsuk stream flowing through Kütahya and Eskişehir cities, on the erythrocytes in peripheral blood cells of Rana ridibanda were investigated. Examination of blood smears showed that formation of micronuclei was 5-6 times more abundant in frogs from industrial sites where Nitrogen, Textile and Sugar factory were located than in animals from the least polluted sites of the stream. This increase in the formation of micronucleus indicates that industrial and agricultural pollution exerts clastogenic effects on organisms, may has similar effects on the human population located around the region. Secondly, the influence of 2, 4, 5, tryphenyl imidazole, which is as medicine crude substance, was investigated in terms of clastogenic effects on mammalian animals. 1 mg, 2 mg, 4 mg, 6 mg and 8 mg dose of 2, 4, 5, tryphenyl imidazole was injected into Wistar kind of rats intraperitoneal. Examination of bone marrow smears showed that in animals injected with 4, 6 and 8 mg 2, 4, 5, tryphenyl imidazole the formation of micronuclei was 2-3 times more than the control groups. This increase in the formation of MN indicates that 2, 4, 5, tryphenyl imidazole exerts clastogenic effect on rats and may has similar effects on human population whom uses this medicine crude. Keywords: Frog Blood, Micronucleus Test, Rat Bone Marrow, Clastogenic Effect, 2, 4, 5, Tryphenil imidazole