Sağlık gereçleri döküm çamurlarının reolojik özelliklerinin incelenmesi ve geliştirilmesi

Abstract

Döküm ile şekillendirme işleminin başarısı, döküm çamurunun reolojik özelliklerinin belirlenmesi ve kontrolüyle gerçekleşebilir. Reolojik özellikler çamurdaki katı miktarı, çamurun kimyasal ve mineralojik bileşimi, tane boyut dağılımı ve şekli, elektrolit cinsi, derişimi ve sıcaklık gibi pek çok parametreye bağlıdır. Kil ve kaolen gibi seramik hammaddelerinin elektrolitlerle akışkan duruma gelmesi birbirinden farklıdır. Buna bağlı olarak döküm çamurlarının reolojik özellikleri de değişmektedir. Bu çalışmada, yerli hammaddeler kullanılarak hazırlanan döküm çamurlarının reolojisine, döküm hızına ve döküm ürününün özelliklerine, elektrolit cinsinin ve kimyasal katkı maddelerinin etkisi araştırılarak, döküm sonucu elde edilen ürünün özelliklerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Sodyum silikat (Na2Si03), Sodyum karbonat (Na2C03), Baryum karbonat (BaC03) ve Sodyumhegzameta fosfat (Na6P4013) kullanılarak hazırlanan döküm çamurlarının viskozite değerleri ölçülmüştür. Döküm ürününün özelliklerine elektrolit cinsinin ve miktarının etkisini belirlemek amacıyla döküm hızı, kuruma ve pişme küçülmesi ile kuru kırılma mukavemetleri saptanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda % 0,47 Na2Si03 elektrolit ilavesiyle hazırlanan döküm çamurların, % 0,5 Na2C03 içeren döküm çamurlarına göre daha iyi akışkanlık sağlamıştır. Na6P4013 ilavesiyle daha düşük viskoziteli, daha iyi döküm özelliğine sahip çamurlar elde edilmiştir. Döküm çamurlarının vizkozitesinin, sıcaklığa ve su kalitesine bağlı olarak değiştiği de belirlenmiştir. Anahtar kelimeler : Sağlık gereçleri döküm çamurları, viskozite, çamur döküm.

The success of forming a part by casting method depends on the determination and control of reological properties of slip. Rheological properties are a function of following parameters; solid content of the slip, its chemical and minerological composition, distribution and shape of the particles, type of electrolyte used and its concentration and temperature. Ceramic raw materials such as clay and kaolen have different viscosity in an electrolyte and the properties of slip depend on viscosity. In this study, The effect of electrolyte type and the addition of different chemical additives on the rheological properties of casting slip prepared using local raw materials, the casting speed and properties of final product were investigated with the aim of devoloping the properties of the product The viscosity values of casting slurries prepared using Sodium silicate (Na2Si03), Sodium carbonate (Na2C03), Barium carbonate (BaC03) and Sodium hexameta phospate (Na6P4013) were measured. In addition, the speed of casting, drying and firing shrinkages and fracture strength of dry products were measured to determine the type and content of electrolyte on the final product The studies showed that the casting slip prepared with the addition of 0.47 % Na2Si03 electrolyte have lower viscosity than the slip containing 0.5 % Na2C03. With the addition of Na^O^, a slip having a lower viscosity and better casting properties were obtained. It is also determined that the viscosity of casting slip change with temperature and the quality of water used. Keywords: Sanitaryware slip, viscosity, casting slip.