Kolza (Brassica napus O) tohumu yağının çözücü ekstraksiyonu ve karakterizasyonu

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi KOLZA (Brassica nap us Oleifera) TOHUMU YAĞININ ÇÖZÜCÜ EKSTRAKSİYONU VE KARAKTERİZASYONU Haluk KARALI Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Ö. Mete KOÇKAR Şubat -1998, 64 Sayfa Bu çalışmada bir yağ bitkisi olan kolza.(Bra$sica napus O.) tohumundan çözücü ekstraksiyonu ile sabit yağ üretimi laboratuar ölçekte araştırılmıştır. Erzurum'un Oltu ilçesinden 1996 yılında temin edilen kolza tohumlarının kurutulması, kırılması ve elenerek çeşitli parçacık boyutları oluşturulmasından sonra elde edilen hammaddeler ile gerçekleştirilen ekstraksiyon çalışmalarında çözücü olarak teknik hekzan kullanılmıştır. Yapılan çalışmalarda kuru madde bazmda kolza tohumlarının ortalama % 45 sabit yağ içerdiği tespit edilmiştir. Çalışmalarda farklı tanecik boyutları, zaman, hammadde/ çözücü oram ve ekstraksiyon yöntemi denenmiştir. Elde edilen yağın, sabunlaşma sayısı, iyot sayısı, asit sayısı, ester sayısı, kırılma indisi ve yoğunluk gibi fizikokimyasal özellikleri araştırılmıştır. Ayrıca ekstraksiyon sonucu elde edilen kolza posasın %16.1 ham selüloz ve % 1 8 ham protein içerdiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kolza, Brassica napus O., Sabit Yağ, Ekstraksiyon,

u ABSTRACT Master of Science Thesis SOLVENT EXTRACTION AND CHARACTERIZATION OF RAPESEED OIL {Brassica napus Oleifera) HALUK KARALI Anadolu University Graduate School of Natural and Applied Sciences Chemical Engineering Program Supervisor: Assoc. Prof. Ö. Mete KOÇKAR February - 1998, Page 64 In this experimental study were investigated fixed oil production by the used solvent extraction of rapeseed {Brassica napus O.) The rapeseed which obtained from Oltu (Erzurum) region in 1996, were dried, crushed, sieved before experimenting. Technical grade hexane was used as solvent. It was found that rapeseed contains between % 45 fixed oil on dry basis. In the studies, different particle size, time, solid / solvent ratio and extraction method was tried. Physicochemical properties of the oil obtained were investigated for saponification number, iodine number, acid number, ester value, refractive index and specific gravity. Further the exhausted meal contained % 16.1 raw cellulose and % 18 raw protein. Key Words: Rapeseed, Brassica napus O, Fixed Oil, Extraction,