Cemal Süreya`nın şiirlerinin dil sapmaları açısından incelenmesi

Abstract

İkinci Yeni şiir hareketi, Türk şiiri için dönemeç sayılmaktadır. Bu şiir dönemecinde değişen şiir anlayışıyla birlikte şiir dilinin yapısı da değişmiştir. Dilde, biçim, imge, anlam derinliği öncelenmiş, içerik, anlamda yüzeysellik ve şiirde usa dayanma geri plana atılmıştır. Şiir anlayışındaki bu yenilik dilde yapılan bu sapmalar ile sağlanmıştır. Bu çalışmada sapmaların birbirinden farklı ve özgün kullanımlarını şiirinde barındırması nedeniyle Cemal Süreya'nın şiirinde bulunan dil sapmaları incelenmiştir. Cemal Süreya'nın şiirindeki dil sapmaları şairin şiirinde görülen sapmalar esas alınarak sınıflandırılmıştır. Sapmalar, anlamsal sapmalar, sözcüksel sapmalar,biçimsel sapmalar, gramatikal sapmalar, kesimsel sapmalar, tarihsel dönem sapmaları şeklinde sınıflandırılmıştır. Gramatikal sapmalar da sessel sapmalar, sözdizimsel sapmalar ve yazımsal sapmalar olarak üçe ayrılmıştır. Sessel sapmalar sesbirimsel sapmalar ve sesbilimsel sapmalar olarak ikiye, yazımsal sapmalar da dize başında küçük harf kullanma, özel adların küçük harfle başlatılarak yazılması, cins adların büyük harfle başlatılarak yazılması, birleşik yazılması gereken sözcüklerin ayrı yazılması, ayrı yazılması gereken sözcüklerin birleşik yazılması, ek, edat ve tamlamalarda yapılan sapmalar, sözcüklerin asıl yazımından sapılması ve noktalama sapmaları şeklinde sekize ayrılmıştır.tez kuramsal temeller, şiir ve şiir dili, Cemal Süreya'nın hayatı, edebi kişiliği,Cemal Süreya'nın şiiri ve şiir dili, Cemal Süreya'nın şiirlerinde sapmalar olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Cemal Süreya'nın şiirlerinde tespit edilen dil sapmaları da teze ek olarak verilmiştir.Hazırladığımız bu çalışmada Süreya'nın şiirlerinde başvurduğu sapmaların şairin şiirinde meydana getirdiği etki ve şiirdeki söylemler için sapmalarla nasıl bir altyapı hazırlandığı incelenmeye çalışılmıştır.

Second New Movement in poetry is accepted as a turning point for Turkish poetry. At that turning point, structure of the poetic language has also changed in addition to the changing poetic understanding. Style, imagination and semantic depth in language have been given prominence; content, semantic superficiality and making use of reason in poetry have been pushed into background. This innovation in poetic language has been realized through the deviations in language. In this study, linguistic deviations have been analyzed in Cemal Süreya's poems as his poems involve deviations that are different from each other and are used in a distinctive way. Linguistic deviations found in Cemal Süreya's poems have been classified by taking the deviations in his poems as a basis. Deviations are categorised in terms of semantic deviations, lexical deviations, stylistic deviations, grammatical deviations, partial deviations, historical period deviations. Those related to grammatical are also divided into phonological, syntactic deviations and orthographical deviations. Phonological deviations are composed of two types: phonemic and utterance deviations. Orthographical deviations have eight different sub-categories: poetic lines beginning with small letters instead of capitals; proper names whose initials are also given in small letters; common names written with capital letters; compound words written separately; combining two words normally written separately; deviations in suffixes, adjectives and morphemes; making changes in words; and deviations in punctuation.This thesis consists of five parts as theoretical bases, poetry and poetic language, Cemal Süreya's life and his literary personality, Cemal Süreya's poetry and his poetic language, deviations in Cemal Süreya's poetic language. Linguistic deviations found in Cemal Süreya's poems have been given as an attachment to the thesis.In this study, the effects of the deviations used in Süreya's poems on his poems and what kind of a basis for the discourses in these poems have been prepared through the deviations have been analysed.