Türkiye`de yapılan kalkınma planlarındaki kentleşme politikalarının değerlendirilmesi

Abstract

Kent ve kentleşme kavramları, ülkelerin gelişmişliklerini gösteren ve aynı zamanda insanlarında gelişimini etkileyen önemli kavramlardır.Türkiye'deki kentleşme sürecine bakıldığı zaman, Cumhuriyet öncesinde Osmanlı ve Selçuklu zamanında tam anlamıyla kentleşmeye yönelik adım atılmadığı görülmektedir. Cumhuriyet sonrasında ise, sanayileşmeyle aynı döneme denk gelen kentleşme Türkiye'nin sermaye yetersizliği sebebiyle ikinci plana atılmıştır. Nihayet 1980 ve sonrası dönemde ise kentleşmeye gereken önem yavaş yavaş verilmeye başlanmıştır.Temel amacı ülkelerin gelişmesine katkıda bulunmak olan kalkınma planları ile kentleşme politikaları arasında amaç bakımından bir ilişki bulunmaktadır. Bundan dolayı kalkınma planlarındaki kentleşme politikalarının değerlendirilmesi, varsa eksikliklerin tespit edilmesi amaçlanmıştır.Bu bağlamda üç bölümden oluşan tez çalışmamızın birinci bölümünde kent, kentleşme, kentlileşme, Türkiye'de kentleşme süreci, kalkınma, kalkınma kavramları hakkında bilgi verilmiş, ikinci ve üçüncü bölümlerde ise, planlı dönemden günümüze kadar yapılan on kalkınma planında kentleşme politikalarına ne derece ve nasıl yer verildiği tarihsel, betimsel yöntemler kullanılarak ve literatür taraması yapılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise, özellikle oluşturulan ilk beş kalkınma planında kentleşmeye ilgili yeteri kadar çalışma yapılmadığı görülmüştür. Daha sonra yapılan kalkınma planlarında ise, sürdürülebilirlik ilkesi göz ardı edildiği tespit edilmiştir. Bu politikaların daha etkili olabilmesi için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Kent, Kentleşme, Türkiye'de Kentleşme, Kalkınma Planları, Kentleşme Politikaları

Concepts of city and urbanization are important concepts that show the level of development of a country, and that also affect the development of people at the same time.When the urbanization process in Turkey is examined, it can be seen that there are no decisive steps taken towards urbanization before the Republic during the Ottoman and Seljuk periods. After the Republic, urbanization which coincided with the industrialization period was neglected due to insufficient capital of Turkey. Finally after 1980, necessary emphasis was given to urbanization gradually.There is a relationship in terms of purpose, between development plans, the main purpose of which is to contribute to the development of countries and urbanization policies. Therefore, evaluation of urbanization policies in the development plan, and identification of the shortcomings, if there are any, is aimed.Within this context, in the first part of our thesis study consisting of three parts, information on the concepts of city, urbanization, being an urbanite, urbanization process in Turkey, and development has been provided; and in the second and third parts, how and to what degree urbanization policies were represented in the ten development plans that have been established since the planned period until today is demonstrated by using historical, descriptive methods and literature searches. In the conclusion part, it is seen that especially in the first five development plans, there are not enough studies on urbanization. In the latter development plans, however, it was found that the principle of sustainability was neglected. Recommendations have been made to make these policies more effective.Key Terms: City, Urbanization, Urbanization in Turkey, Development Plans, Urbanization Policies