Kazakistan`da Çimkent bölgesinde sürgünde yaşayan Ahıska Türklerinin kültür çatısı: Doğum, düğün, ölüm adetleri

Abstract

Gürcistan sınırları içinde yer alan Ahıska bölgesi Türkiye'nin kuzeydoğusunda, Ardahan sınırında çok eski bir Türk yurdudur. Abastuban, Adigön, Aspinza, Ahılkelek, Azgur ve Hırtız gibi önemli yerleşim birimleri ile iki yüzden fazla köyün merkezi olan Ahıska şehri, Türkiye sınırına 15 km mesafede bulunmaktadır. Bölgenin Türk ahalisi Ahıska Türkleri, 1944 büyük sürgün sonrası, bugün dünyanın on farklı ülkesinde yaşamlarını sürdürmektedirler. Farklı coğrafyalarda yaşamak zorunda olmalarına rağmen kendi benliklerine, yani gelenek ve göreneklerine sahip çıkmaları sayesinde soy ve kültür kimliklerini koruyarak gelmişlerdir. 73 yıldır anavatanlarından binlerce kilometre uzakta sürgünde yaşayan Ahıska Türkleri, geleneklerini unutmayıp bunları hâlâ yaşatmaktadırlar. Çalışmamızın konusu, anayurtları olan Ahıska'dan sürgünle giden ve günümüzde Güney Kazakistan'ın Çimkent bölgesinde sürgünde yaşayan Ahıska Türklerinin kısa tarihi, kültürü, düğün ve ölüm adetleri, millî mutfağı ve halk edebiyatı ürünleri oluşturmaktadır. Çalışmamızın asıl konusu olan `Ahıska kültürünün geçiş dönemleri`ne geçmeden Ahıska Türkleri hakkında genel bilgi verildikten sonra, Ahıska Türklerinin halk kültürünü oluşturan geçiş dönemleri (doğum, düğün ve ölüm adetleri), bayramlar ve kutlamalar, halk inanışları, Ahıska mutfağı, halk edebiyatı ürünleri incelenerek aktarılmıştır. Ahıska Türklerinin kültürüne ait bu detaylarının gelecek nesillere aktarılması açısından son derece önemlidir. Bu nedenle çalışmamızda kaynak kişilerin anlattıkları doğrultusunda Ahıska Türklerinin örf ve adetleri hakkında bilgi verilmeye çalışıldı.

The Ahıska region is a very old Turkish native land is in Georgia, near the Ardahan in Northeast of Turkey. Abastuban, Adigon, Aspinza, Ahilkelek, Azgur and Hirtiz are important villages in Ahiska, that is the center of 200 more villages and 15 km to the border of Turkey. That is the region of Meskhetian Turks and after the Exile in 1944 they are living in different ten country in the world. They are living in exile in different geographies although with protective their own selves, traditions and their cultural identities. 73 years Meskhetian Turks are living far from homeland and did not forget their traditions still. Our thesis topic is about Meskhetian Turks short history, culture, birth, wedding and death ceremonies, national cuisine and folk literature products of nowadays living in exile in Shymkent region of South Kazakhstan. Our thesis is about Meskhetian Turks periods of culture (birth,wedding and death), which is the main topic of our thesis study, following this section about Meskhetian Turks, we analyzed and tried to give information about celebretions, folk faiths, folk cuisine, folk literature products. This is extremely important in terms of the details of culture to transferming to the future generations of the Meskhetian Turks. İn our thesis studying according source contacts we tried to give information about tradition and customs of Meskhetian Turks.