Diyarbakır`ın Terkan yöresi geçiş dönemleri(Doğum, sünnet, evlenme, ölüm) âdet ve inanışları

Abstract

Terkan yöresinin geçiş dönemi âdet ve inanışları tespit ve değerlendirilmesi çalışmaları sonucunda; yörenin kültürel mirasının temel kaynağının eski Türk kültür ve inançlarındaki hususlarla benzeştiği görülmektedir. Ayrıca dünyanın tüm coğrafyalarına dağılmış olan Türklerin farklı coğrafyalardaki kültürlerle tanışmaları, eski kültürel zenginliğin geliştirilmesine olanak sağlamıştır. Anadolu ve diğer Türk dünyası kültürcoğrafyasına paralel olarak gelişim gösteren Terkanyöresinin geçiş dönemlerindeki adet ve inanışların uygulanış şekilleri ve günümüzde insan hayatında kabul görmeleri hususları göz önünde bulundurulduğunda Türk kültürüyle bir bütünlük halinde olduğu söylenebilir.Çalışmanın giriş bölümünde, Terkan yöresinin tarihi ve coğrafi özellikleri hakkında bilgi verilmiştir.Çalışmanın birinci bölümünde, Terkan yöresinde doğum dönemiadet, pratik ve inanışların tespit ve değerlendirilmesine,Çalışmanın ikinci bölümünde Terkan yöresinde sünnet ile ilgili adet, pratik ve inanışların tespit ve değerlendirilmesine,Çalışmanın üçüncü bölümünde Terkan yöresinde evlenme ile ilgili adet, pratik ve inanışların tespit ve değerlendirilmesine,Çalışmanın dördüncü bölümünde Terkan yöresinde ölümle ilgili geçiş dönemi adet, pratik ve inanışların tespit ve değerlendirilmesineyer verilmektedir.Çalışmanın hazırlanmasındaki amaç ve kapsam, Terkanyöresinde yaşayan halkın geçiş dönemleriyle ilgili adet ve inanışlarının tespit edilmesi, adet ve inanışların Anadolu halk kültürü içinde gelişimini; bu adet ve inançların geçmişte ve günümüzde uygulanma alanlarını değerlendirmektir. Çalışmanın hazırlanmasındaalan araştırmasına dayalı olarak gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Anahtar Sözcükler:Terkan, Geçiş Dönemleri, Adet, Pratik, Doğum, Sünnet, Evlenme, Ölüm.

At the end of the compilation and analysis of traditions and beliefs related to the transition period in Terkan region, Diyarbakır, it has been determined that the main sources of the cultural values in the region date back to ancient Turkish societies, which had various belief practices and types. The counter of the Turks, who extended from the mainland to various geographical locations in the World, has paved the way for extending their cultural riches. The practices of beliefs and traditions related to the transition periods in Terkan region show great similarity with those in the other parts of the Turkic World, so it can be said that these practises we have compiled and examined in this thesis are in complete harmony with those elsewhere in the Turkic geograpgy.In the introduction part of the study, information about historic and geographical features of Terkan region is presented.In the first part of the thesis, birth period traditions, practices and beliefs are compiled and evaluated.In the second part of the thesis, circumcision traditions, practices and beliefs are compiled and evaluated.In the third part of the thesis, marital traditions, practices and beliefs are compiled and evaluated.In the fourth part of the thesis, death period traditions, practices and beliefs are compiled and evaluated.The scope and aim of this thesis are compiling traditions and practices during transition periods of the people living in Terkan region, tracing the development line of these fetaures in accordance with those n other regions of the Turkish culture, and evaluating the practice fields of these beliefs and traditions both in the past and at present. In the preparation of the thesis, observation and face-to-face interview techniques have been applied in terms of field study.Key Words: Terkan, Transition Periods, Traditions, Practices, Birth, Circumcision, Marriage, Death.