Gagauz fıkraları ve fıkra tipleri

Abstract

Bir folklor ürünü olan fıkralar her toplumda kendine has kompozisyonu ile diğer türlerden ayrılır. Fıkra, sadece sözlü anlatım, sohbet ve konuşma durumlarında değil yazılı anlatım türleri arasında da kendine yer verdiren ve kullanımının gerekliliğini kabul ettiren bir kompozisyon yeterliliğine sahiptir. Bu açıdan fıkralar yüklendiği görevler ve konuların gerçek hayat ile olan bağlılığı ile ifade etkinliği açısından halk edebiyatı türleri içerisinde önemli bir yer tutar. Çalışmamızda daha önce Türkiye'de üzerine kapsamlı olarak herhangi bir çalışma yapılmamış olan Gagauz fıkraları ve fıkra tiplerini araştırarak bilim dünyasına kazandırmayı amaçladık. Bu sayede hem Gagauz toplumunun mizah anlayışına değinerek olaylar karşısında verdikleri ince mesajları hem de fıkra tiplerinde başkarakterlerin tarihi kişilik olup olmadıklarını ortaya koymaya çalıştık. Fıkraları konularına ve fıkra tiplerine göre tasnif ettik. Buna bağlı olarak Gagauz fıkraları içinde tespit ettiğimiz fıkra tiplerinin fıkralardaki konumlarını ve halktaki karşılıklarını değerlendirerek yorumladık. Son olarak ise Nasreddin Hoca fıkralarını mizahta üstünlük kuramına göre değerlendirdik.

Jokes, a folklore product, are distinguished from other species by its unique composition in every society. The jurisdiction has a compositional competence that places itself among the types of written expression, not only in verbal expression, chatting and speaking situations, but also accepting the necessity of its use. From this point of view, the tasks and subjects in which the scrolls are installed have an important place in the folk literature genres in terms of their relevance to the real life and their effectiveness of expression.We aimed to contribute to the scientific world by researching the Gagauz jokes and joke types which have not been studied extensively in Turkey before. On this page, we tried to show whether Gagauz society's humorous attitudes and the subtle messages they gave in front of the events and whether the head characters in the ancestor types are historical personality. We classified according to the topic of the fighters and the types of jokes.Accordingly, we interpreted the positions of the joke types we identified in the Gagauz jurisdictions by evaluating their positions and their counterparts in the past. Finally, we evaluated Nasreddin Hodja's fables according to the theory of superiority in humor.