Demokrat Parti`nin Türk siyasi hayatına ve Türkiye ekonomisine etkileri

Abstract

Uzun süre tek partili dönemin etkili olduğu Türk siyasal hayatında ilk aşamada muhalefet partisi görevini üstlenen Demokrat Parti çok partili siyasal hayata geçiş sürecinin önemli dönüm noktalarından birini oluşturmuştur. Demokrat Parti kuruluşundan kısa bir süre sonra halkın desteğini almayı başarmış ve 4 Mayıs 1950 genel seçimleri ile iktidara gelerek siyasette on yıl boyunca aktif bir şekilde rol oynamıştır. Demokrat Parti güven duymadığı askeri bürokrasiyi değiştirmiş, dini meselelerde çeşitli uygulamalar getirmiş, Kore'ye asker çıkartılmasına karar vermiş ve Türkiye'nin NATO'ya üyeliği gibi siyasi birçok karar almıştır. 1954'ten sonra ekonomideki sorunların artmasına paralel bir şekilde siyasette de hararetli yıllar yaşanmaya başlanmıştır. Özellikle 6/7 Eylül olaylarının yaşanması, basını ve muhalefeti kontrol altına almaya yönelik müdahaleler, vatan cephesi ve tahkikat komisyonu gibi oluşumların kurulması siyasetteki dili sertleştirmiş ve toplumda huzursuzluğun artmasına yol açmıştır. Şüphesiz ki Demokrat Parti'nin politik kararlarını etkileyen en önemli unsur ekonomik göstergeler olmuştur. Bu nedenle çalışmanın son bölümünde, Demokrat Parti'nin on yıllık iktidar süresi boyunca, ekonomik kalkınma hamlelerinin neler olduğu ne derece başarı sağlandığı incelenmiştir. Demokrat Parti muhalefetteyken, tek parti iktidarının piyasaya yönelik müdahalesini eleştirmiş ve ekonomide liberal düzenin ilkelerinin geçerli olmasını savunmuştur. İktidara geldikten sonra ise özellikle ilk yıllarında bu anlayışı devam ettirdiği görülmüş ancak ekonomide elde edilen başarıların sürdürülememesi, uygulanmış olan iktisadi anlayışın değiştirilmesine neden olmuş ve devlet eli piyasalarda kendini hissettirmeye başlamıştır. Bu dönemde ekonomik kalkınmanın temeline zirai kalkınma konulmuş, tarımda köklü değişiklikler yaşanmıştır. Marshall yardımının büyük bir kısmının tarımsal uğraşlara yatırılmasıyla birlikte, ziraatta kullanılan ilkel yöntemlerin yerini makineler ve teknoloji almıştır. Tarlalara traktörlerin girmesi, çiftçiyi destekleyici politikaların uygulanması, kooperatifleşme, vergi reformu ve kredi kolaylığı gibi uygulamalar zirai dönüşümün göstergesi olmuştur. Bu tez çalışmasında 14 Mayıs 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti'nin, Türk siyasi tarihindeki çalışmaları hakkında bilgi verilmiş ve Demokrat Parti'nin ekonomik hayatta, özellikle tarım alanında nasıl bir değişim ve dönüşüm yarattığı incelenmiştir.

Democrat Party, which assumed the role of opposition party in the first stage of Turkish political life, where the single-party period was effective for a long time, was one of the important turning points of the transition to multi-party political life. Shortly after its founding, the Democratic Party succeeded in gaining public support and came to power with the May 4, 1950 general elections and played an active role in politics for ten years not trust the Democratic Party has changed the military bureaucracy, brought a variety of applications in religious matters, Korean soldier has decided to issue and Turkey has taken many political decisions such as NATO membership. After 1954, in parallel with the increase in the problems in the economy, fervent years began in politics. In particular, the events of September 6/7, interventions to control the press and opposition, the establishment of the front of the homeland and the investigation commission, such as the formation of political language has hardened the language of society and has caused unrest in society. Undoubtedly, the most important factor affecting the political decisions of the Democratic Party was economic indicators. Therefore, in the last part of the study, during the ten-year term of the Democratic Party, the successes of economic development moves are examined. When the Democratic Party was in opposition, he criticized the intervention of the single party power on the market and advocated the validity of the principles of liberal order in the economy. After coming to power, it was seen that it continued this understanding especially in its early years, but the inability to sustain the successes in the economy caused the economic understanding to be changed and the state began to make itself felt in the markets. In this period, agricultural development was the basis of economic development and radical changes were experienced in agriculture.With the majority of Marshall aid invested in agricultural activities, the primitive methods used in agriculture have been replaced by machinery and technology. The introduction of tractors into the fields, implementation of policies supporting farmers, cooperatives, tax reform and ease of credit have been indicators of agricultural transformation. In this thesis, information about the activities of the Democratic Party, which came to power on May 14, 1950, in Turkish political history, was given and how the Democratic Party created a change and transformation in economic life, especiallyin agriculture.