Eskişehir yerleşim yeri çevresindeki kayaçların farklı uzaktan algılama yöntemleri ile algılanabilirliği

Abstract

Bu çalışmada, farklı uzaktan algılama (UA) teknikleri ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer) uydu görüntülerine uygulanarak Eskişehir yerleşim yeri ve civarında bulunan kayaçların litolojik bakımdan algılanmasına çalışılmıştır. ASTER uydu görüntüsünde, uydunun kendi özelliğinden (CrossTalk) ve atmosferik saçınımından kaynaklanan bozulmaları düzeltmek ve daha doğru sonuçlara ulaşmak için, öncelikle görüntülere değişik ön işleme teknikleri uygulanmıştır. Kayaçların uydu görüntüsü üzerinden belirlenmesinde, doğru bantların seçimi için kayaçların spektral imzalarından ve eigenvektör değerlerinden yararlanılmıştır. Birbirlerinden ayrı konumda bulunan üç farklı çalışma alanları için uygun ASTER bantları belirlenmiş ve belirlenen bantlara farklı görüntü zenginleştirme teknikleri (Temel Bileşenler Analizi, Crosta Tekniği, Bant Orantılama ve Dekorelasyon Gerilmesi) uygulanmıştır. Çalışmada kullanılan tekniklerin sonuçları litolojik birimlerin belirlenmesine göre birbirleriyle deneştirilmiştir. Ayrıca, iyileştirme teknikleri ile elde edilen görüntüler, çalışılan alanda daha önce yapılmış 1/100.000 ve 1/500.000 ölçekli jeolojik haritalarla karşılaştırılmıştır. İşlenmiş görüntülere kontrollü ve kontrolsüz sınıflandırma yöntemi uygulanmış ve Eskişehir civarının jeolojik haritaları hazırlanmıştır. Hazırlanan haritaların doğruluk analizleri yapılmıştır.Çalışmanın sonucunda uygulanan UA tekniklerinin, farklı alanlarda farklı sonuçlar verdiği görülmüştür. Bunun sonucunda uydu görüntüsünden litolojik birimlerin belirlenmesinde farklı alanlar için farklı iyileştirme teknikleri ve farklı bant kombinasyonları yapılması gerektiği ortaya çıkmıştır. Dekorelasyon gerilmesi görüntülerine uygulanmış kontrollü ve kontrolsüz sınıflandırma ile hazırlanmış jeolojik haritaların doğruluğu en yüksek iyileştirilmiş görüntüler olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: ASTER, Uzaktan Algılama, Temel Bileşenler Analizi, Crosta Tekniği, Decorelation Gerilmesi, CrossTalk

In this thesis, it is tried to determine the lithological rock units around Eskisehir urban area by applying different remote sensing (RS) techniques on ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer) satellite images. At first, various preprocessing techniques are performed to get more accurate results and to fix the deterioration that is based on atmospheric scattered and own property of ASTER satellite (Cross Talk). Eigenvector values and spectral signatures of rock units are used for determining of rock units on the satellite images correct bands combinations. Suitable ASTER band combinations are determined for three different of studied areas and different image enhancement techniques (Principle Component Analysis, Crosta Technique, Decorelation Stretch and Band Ratio) are applied. The results of different techniques are compared with each other according to determine of the lithological rock units. In addition to that, previously prepared 1/100.000 and 1/500.000 scaled geological maps of the studied areas are compared with the enhanced images. Geological maps around Eskisehir urban area are prepared by applying supervised and unsupervised techniques on the enhanced images. Accuracy assessments are applied on these geological maps.At the end of the study, it is recognized that different results are obtained at different studied areas by different RS techniques. It is concluded that, different enhancement techniques must be applied with different band combinations for different areas for the determination of lithological rock units. It is revealed that, the result maps which are prepared by classifications on decorelation stretch images are evaluated the highest accurate maps.Keywords: ASTER, Remote Sensing, Principle Component Analysis, Crosta Technique, Decorelation Stretch, Cross Talk