Çevresel kirliliklerin takibinde kullanılacak yeni biyomonitör bitkiler

Abstract

Dünyada ve ülkemizde endüstriyel değişimle birlikte; kontrol edilmeyen endüstriyel atıkların zamanla artmasıyla başta metal ve bileşikleri olmak üzere birçok atık türünde doygunluğa ulaşılmış ve zararları görülmeye başlanmıştır. Ağır metallerin büyük bir bölümü, biyolojik sistemlerde birikir. Birikim sonucu, canlıların bünyesindeki bu elementler, etkili dozlara ulaştıklarında, ciddi hastalıklara hatta ölümlere sebep olabilirler. Bu nedenle çevresel ve biyolojik örneklerdeki metal ve bileşiklerinin düzeyini takip etmek oldukça önemlidir. Çeşitli spektroskopik ve kromatografik yöntemlerle kirlilikleri ölçmeye çalışan bilim adamları bu ölçümler için çeşitli analiz cihazlarını kullanmanın yanı sıra, biyomonitör canlı organizmaları da kullanmaktadırlar.Çalışmamızda, çeşitli metallerin takibi için kullanılabilecek yeni biyomonitör bitkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Analiz sonuçlarının değerlendirilmesinde, Pb için sedir, sığır kuyruğu ve ekinapsın; Al ve Fe için gül ve ekinapsın; Ni için kavak, sığır kuyruğu ve ekinapsın; Zn için kavak, söğüt ve ekinapsın; Mn için kavak ve iğdenin; Cr için söğüt ve ekinapsın; Cu için sedir, sığır kuyruğu ve ekinapsın; Co için ekinapsın biyomonitor potansiyele sahip olduğunu önermekteyiz.

With Industrial change in our country and the world; as uncontrolled industrial wastes are increasing more and more, the many types of waste such as metals and compounds accumulated and their damage started to have been seen. A large part of heavy metals accumulate in biological systems. In the result of this accumulation, when those elements in living things reache to effective dose, they can cause serious illness or even death. Therefore, the follow-up levels of metal and their compounds in environmental and biological samples are very important. Scientists who try to measure pollutions by using different spectroscopic and chromatographic techniques, use instrumental biomonitor living organisms too.In this study, It was aimed to determine the vriety of metals which can be used to follow the biomonitor plants. In the evaluation of analysis results, we suggest that; for Pb, cedar, beef tail and ekinaps, for Al and Fe; rose and ekinaps, for Ni; poplar, beef tail and ekinaps, for Zn; poplar, willow and ekinaps, for Mn; poplar, spindle, for Cr; willow and ekinaps, for Cu; cedar, beef tail, ekinaps, for Co; ekinaps have biomonitor potential.