Seçim sistemleri ve Türkiye için yeni bir model önerisi

Abstract

Demokrasi kavramı denilince egemenliğin halka ait olduğu, yönetme yetkisinin isehalk tarafından doğrudan ya da halk tarafından seçilmiş temsilciler eliyle kullanıldığısiyasi rejim aklımıza gelmektedir. Bu açıdan bakıldığında tarihsel süreç içerisindegelişim gösteren demokrasi kavramı günümüz için en ideal yönetim biçimi olarakkarşımıza çıkmaktadır. Günümüzde halkın kendisini doğrudan yönetmesi pekmümkün görünmemektedir. Ancak seçtikleri temsilciler aracılığıyla yönetmesi çokdaha makul görünmektedir. Bu anlayış temsili demokrasi kavramının da kaynağınıoluşturmaktadır. Seçimlerin yapılması o ülkenin demokratik olduğu anlamına dagelmemelidir. Seçimler düzenli aralıklarla, adil, hür ve eşit şekilde demokratikölçütlere uygun bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Seçim sistemleri, seçimde halkınkullandığı oyların parlamentolarda temsilcilerin sandalye dağılımlarınadönüştürülmesi için kullanılmaktadır. Seçim sistemlerine bakıldığında `temsildeadalet` ve `yönetimde istikrar` ilkelerinden birisi daha ağır basmaktadır. Temsildeadalet sisteminin baskın unsur olarak yer aldığı sistemlere nispi temsil; yönetimdeistikrar ilkesinin baskın unsur olarak yer aldığı sistemlere ise çoğunluk sistemidenilmektedir. Bu iki ilkeyi de eşit olarak uygulamak isteyen ülkeler ise karma seçimsistemleri geliştirmişlerdir. Türkiye'de geçmişten bugüne birçok seçim sistemiuygulanmış ancak üzerinde tam bir uzlaşının sağlandığı bir seçim modelininuygulandığı söylenemez. Çalışma sonucunda Türkiye için halen tartışmalı olan seçimsistemine çözüm olabilecek öneriler sunulacaktır.

It could be understood that it is a political regime which the people have absolutesovereignty and the governing authority held directly by public itself or throughelected representatives, when the democracy term is told. The progressed democracythrough history appears like the most ideal governing system among others when weviewed form this aspect. It is not so possible that the people govern themselves inmodern conditions. Otherwise it is more plausible to govern the public by electedrepresentatives. As attachment this perspective underlies the principles ofrepresentative democracy. On the other hand it is not meant to be democratic that acountry holds elections. Elections have to be held regularly, fair, free, and inaccordance with democratic standarts. Electoral Systems are used for transformingthe votes of the public into the proper seat distribution of representatives in theparliament. One of the following principles overbalances `Equilibrium inRepresentation` and `Stability in Governing` when we consider with electoralsystems. The systems which the equilibrium in representation is dominant factor iscalled as proportional representation, otherwise the system which the stability ingoverning is dominant factor is called as majority system. The countries that want toimplement those two principle equally has developped hybrid systems. We can notclaim that is has been implemented an absolutely conclusive electoral system thoughso many diffferent electoral system had been tried in Turkish Republic. Someproposals which could be an alternative solution fort he controversial electoralsystem of Turkish Republic will be presented at the end of article.