Diyabetik ayak hastalarında depresyon ve anksiyete düzeyi ve ilişkili faktörler

Abstract

ÖZETDİYABETİK AYAK HASTALARINDA DEPRESYON VE ANKSİYETE DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERGiriş ve AmaçDiyabetik ayak infeksiyonları; hızla artan prevalansı, major amputasyon ve mortalite oranlarının yüksekliği nedeniyle modern dünyanın önde gelen sağlık sorunlarındandır. Diyabetik ayak gibi işlev kaybıyla seyreden kronik hastalıklarda depresyon ve anksiyete sıklığının arttığı bilinmektedir. Bu bağlamda kronik hastalıkların izleminde hastaların mental, ruhsal ve psikososyal açıdan da değerlendirilmesi çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı diyabetik ayak hastalarında depresyon ve anksiyete görülme durumunu ve ilişkili faktörleri belirlemektir.Yöntem1 Mart 2017–31 Ağustos 2017 tarihleri arasında Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Kronik Yara ve İnfeksiyonları Bakım Ünitesine başvuran ve diyabetik ayak tanısıyla takip edilen hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara sosyodemografik ve tıbbi özgeçmiş veri formuyla beraber, 'Hastane Anksiyete–Depresyon Ölçeği' yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmış; tanısal doğrulama ve tedavi planı oluşturma amacıyla hasta merkezli klinik görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın etik izni Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu'nun 09.03.2017 tarih ve 6 nolu kararı ile alınmıştır. İstatistiksel analiz SPSS 16.0 programında yapılmıştır.BulgularÇalışmaya 47'si erkek (%72,3) 65 hasta alındı ve yaş ortalaması±SS 60,28±10,62 idi. Özgeçmişinde depresyon-anksiyete tanısı olan hasta sayısı 20 (%30,8) iken; halen antidepresan tedavi alan hasta sayısı 9 (%13,8) idi. Hasta görüşmelerinin sonucunda 26 (%40,0) hastaya uyum bozukluğu tanısı konuldu. Depresyon ve anksiyete düzeyini artıran, uyum bozukluğu varlığı ile ilişkili önde gelen faktörler; şiddetli ağrı varlığı (p:0,002), yakın dönem major amputasyon varlığı (p:0,036), immobilizasyon durumu (p:0,000), özgeçmişinde depresyon-anksiyete öyküsü olması (p:0,001), yatarak tedavi görme (p:0,006), nefropati varlığı (p:0,016), nörolojik komorbidite (p:0,018) ve kronik hastalık sayısıydı (p:0,015). Depresyon ve/veya anksiyete varlığını yatarak tedavi almak 5,5 kat, özgeçmişinde depresyon-anksiyete varlığı ve immobilizasyon yaklaşık 9'ar kat, şiddetli ağrı varlığı ise 17 kat artırıyordu.SonuçBizim çalışmamızdaki hastaların toplam tanı oranı %50'ye yakındı; fakat görüldü ki öncesinde birçok hekim tarafından değerlendirilen bu hastaların tedavi alma oranı çok düşüktü. Çalışmamıza göre hastaların etkili ağrı palyasyonunun sağlanması, erken dönemde mobilize edilip eve taburculuğunun planlanması ve tedavinin ayaktan sağlanması, depresyon ve anksiyete açısından koruyucu olabilir. Özellikle özgeçmişinde depresyon ve/veya anksiyete tanısı olan hastalar olmak üzere tüm DA hastaların mevcut tedavilerinin yanı sıra mutlaka psikolojik açıdan da değerlendirilip, uygun tedavilerin ivedilikle düzenlenmesinin tedavi başarısını ve sağ kalımı artıracağını düşünmekteyiz.Anahtar sözcükler: diyabetik ayak, depresyon, anksiyete, HADS

ABSTRACTDEPRESSION AND ANXIETY LEVEL OF PATIENTS WITH DIABETIC FOOT AND ASSOCIATED FACTORSIntroduction and AimsDiabetic foot infections are leading health problems of the modern world's because of its rapidly increasing prevalence, major amputation and mortality rates. It is known that the depression and anxiety frequency increases in chronic diseases with loss of function like diabetic foot. Therefore, it is very important for chronic patients to be evaluated in terms of mental, spiritual and psychosocial aspects. The aim of this study is to determine depression and anxiety level and related factors in diabetic foot patients.MethodsPatients were included in the study, who admitted to the Adnan Menderes University Research and Practice Hospital Chronic Wound and Infection Care Unit with a diabetic foot infection between March 1 and August 31, 2017. The 'Hospital Anxiety-Depression Scale' and the sociodemographic and medical history data form was administered by face-to-face interview method and also patient-centered clinical interviews were conducted to establish diagnostic verification and treatment plan. The ethics of the study was taken with the decision of the Adnan Menderes University Faculty of Medicine Non-Interventional Research Ethics Committee dated 09.03.2017 and numbered 6. Statistical analysis was performed in SPSS 16.0 program.ResultsSixty-five patients with 47 males (72.3%) were included in the study and the mean age±SD was 60.28±10.62. The number of patients have already diagnosed with depression-anxiety was 20 (30.8%); the number of patients receiving treatment was 9 (13.8%). As a result of the patient interviews, 26 (40.0%) patients have depression and/or anxiety currently. The factors, increasing the level of depression and anxiety, were presence of severe pain (p:0,002),near-term major amputation (p:0,036), immobilization (p:0,000), depression-anxiety history (p:0,001), inpatient treatment (p:0,006), presence of nephropathy (p:0,016), neurological comorbidity (p:0,018) and the number of chronic diseases (p:0,015). Depression and/or anxiety was 5,5 times more likely for inpatient treatment, about 9 times for both of depression-anxiety history and immobilization, and 17 times for severe pain.ConclusionsThe overall diagnoses of the patients in our study was close to 50%; but it is seen that the rate of receiving treatment for these patients, which are evaluated by many physicians beforehand, is very low. According to our study; effective palliation of pain, early mobilization and outpatient treathment may be protective against depression and anxiety. Especially in patients with depression and/or anxiety history, we think that, in addition to the existing treatments, all the diabetic foot patients should be evaluated psychologically and the appropriate treatments will increase the treatment success and the survival.Keywords: diabetic foot, depression, anxiety, HADS