Paranazal sinüs ve nazal kavite varyasyonlarının bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç:Günümüzde PNSH'nin tedavisinde en sık endoskopik sinüs cerrahisi kullanılmaktadır. ESC sonuçlarını ve komplikasyon oranlarını etkileyen en önemli faktör cerrahın anatomik oryantasyonudur.Kemik ve yumuşak doku çözümleme üstünlüğü, son yıllarda yaygınlaşan çok dedektörlü aygıtlar ile çok planda ve kaliteli yeniden şekillendirebilme kabiliyeti ile koronal planda çekilen paranazal sinüs BT, ESC öncesinde hastanın değerlendirilmesinde altın standart olarak kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Böylelikle cerrahi yöntemin doğru seçilmesi, cerrahinin güvenli bir şekilde uygulanması ve komplikasyonlardan kaçınılması sağlanmış olur.Bu çalışmada, cerrahi işlem sırasında oluşabilecek komplikasyonlardan kaçınılması için dikkat edilmesi gereken anatomik varyasyonların BT inceleme ile değerlendirilmesi ve bölgemizdeki sıklıklarının ortaya konulması amaçlandı.Yöntem ve gereçler: Çalışmamızda Ekim 2008 - Ağustos 2011 tarihleri arasında Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kulak Burun Boğaz (KBB) Hastalıkları Polikliniği'nde muayene olan, anamnez ve fizik muayene bulgularına göre sinonazal patoloji düşünülen ve paranazal sinüs BT'si çekilen 320 olgunun paranazal sinüs BT'leri retrospektif olarak incelenerek, sinonazal bölgenin anatomik varyasyonları araştırıldı.Bulgular: Çalışmamızda sinonazal bölgede en sık saptanan anatomik varyasyon %86,3 (n=276) ile ager nazi hücresi, en az saptanan anatomik varyasyonlar %0 (n=0) ile bifid alt konka ve pnömatize alt konka olarak bulundu. Bu varyasyonlardan bir kısmının preoperatif tespit edilmemesi durumunda cerrahi sırasında önemli komplikasyonlara yol açabileceği, bir kısmının mukosilier drenaj ve havalanma problemlerine predispoziyon oluşturduğu ve bir kısmının ise büyük bir önemi olmadığı kanaatine varıldı.Sonuç: Bizim çalışmamızda literatür ile uyumlu olarak sinonazal bölgeye ait önemli oranda anatomik varyasyon izlenmiş ve bunların belirlenmesinde paranazal sinüs BT'nin tartışmasız çok değerli olduğu bir kez daha vurgulanmıştır.

Introduction and Objective:Advances in the paranasal sinus surgery in recent years neccessiate detailed knowledge of the regional anatomy and evaluation of any pathology in detail. Nowadays, endoscopic sinus surgery (ESS) is the most widely used treatment modality in paranasal sınus diseases. The most important factor affecting the results and complications of ESS is the anatomic orientation of the ENT surgeon. Sinonasal cavity is one of the regions in the human body in which anatomic variations are mostly encountered and these variations play a major role in the etiopathogenesis of the sinuse inflammation.With the advantages and capabilities of obtaining high resolution multiplanar reformation CT images inherent in the developing multidedector CT technology, paranasal sinus CT has become the gold Standard in evaluation of the patients before ESS. In many radiological studies. It has been shown that the anatomic variations could be safely detected by CT. The radiologist should know the normal anatomy and relevant variations and report to the surgeon the sinonasal cavity disease as well as the variations if any in the preoperative period. This will result in the selection of the most approppriate surgical method with safe surgical procedures as well as minimizing the risk of complications.The aim of this study was to investigate the incidence of anatomical variations in the sinonasal cavity by CT scanning to avoid potential complications of the endoscopic sinus surgery and to reveal their frequencies in our region.Materials and Methods: Three hundred and twenty patients who were admitted to our Otorhinolaryngology outpatient Department between Oct 2008- August 2011 with clinical evidense of sinonasal pathology and had paranasal CT studies were included to this study.Results: We found that the most frequently encountered anatomical variation was agger nasi cells in 86.3 % (n=276), the least encountered anatomical variations were pneumatization and bifi of the inferior concha in our study. It was concluded that some of the anatomical variations cause complications during surgery if they can not be determined in the preoperative term, some of the anatomical variations predispoze problems of the mucociliary drainage and ventilation, and some of the anatomical variations have no clinical importance in this study.Conclusion: In our study, we found a great number of anatomical variations of sinonasal cavity in accordance with literature and we emphasize once more that paranasal sinus is unargued gold standard technique for identification of these anatomic variations.