Terceme-i Tezkireti`l-Kehhâlîn (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin)

Abstract

ÖZETKULAÇ, YalçınYüksek Lisans, Türk Dili Bilim DalıTez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Şaban DOĞANKasım, 2012, 515 sayfa.Terceme-i Tezkireti'l-Kehhâlîn göz hekimlerinden Ali bin Îsâ el-Kehhâl'in Tezkiretü'l-Kehhâlîn adlı eserinin Türkçeye yapılmış tercümesidir. Tercümenin müstensihi ve istinsah tarihi bilinmemektedir. Ancak dil ve üslup özellikleri dikkate alındığında XV. yüzyıl sonrasına ait olması kuvvetle muhtemeldir. Göz ve göz hastalıklarıyla ilgili yazılmış önemli bir kaynak olan eserde birçok göz hastalığı ve bunların tedavisiyle ilgili bilgiler yer almaktadır. Bununla birlikte eser ilaç yapımında kullanılan bitki, hayvan ve maden adları bakımından zengin bir söz varlığına sahiptir.Eserin kütüphanelerde bulunan dört nüshası vardır. Bunlardan iki nüshasını elde edebildiğimiz çalışmamızda Süleymaniye Kütüphanesi 439 numarada kayıtlı olan İzmir nüshası esas alınmış yine aynı kütüphanede bulunan 815 numaralı Yazma Bağışlar nüshası destek ve kontrol amaçlı kullanılmıştır.Çalışma giriş, inceleme, metin ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmayla ilgili bilgiler verilerek çalışmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi anlatılmıştır. İnceleme bölümü imlâ özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve söz varlığından meydana gelmektedir. Metin bölümü eserin çeviriyazı alfabesine aktarımıdır. Son bölümde sözcüklerin sözlük anlamlarını da içeren dizin bölümü bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Terceme-i Tezkireti'l-Kehhâlîn, İmlâ Özellikleri, Ses ve Şekil Bilgisi, Gramatikal Dizin

ABSTRACTKULAÇ, YalçınMaster Thesis, Department of Turkish LanguageThesis Supervisor: Asist. Prof. Dr. Şaban DOĞANNovember, 2012, 515 pages.Terceme-i Tezkireti?l-Kehhâlîn is the translation of Tezkiretü?l-Kehhâlîn written by Ali bin Îsâ el-Kehhâl, who is an oculist. The copyist and the copy date of the translation are unknown but it?s highly likely that it belongs to the period after the fifteenth century, considering its language and style properties. The work which is an important source written about eye and eye diseases consists information about various eye diseases and remedial ways. Moreover, the work has a rich vocabulary in terms of plant, animal, and mineral names used in producing medicine.Four copies of the work can be found in libraries, two of which we managed to obtain in our study. İzmir copy, registered with number 439 in Süleymaniye library, is the one our study is based on and Yazma Bağışlar copy, registered with number 439 in the same library, was used for the purposes of support and check.The study consists introduction, examination, text and index chapters. The information related to study is given in the introduction chapter and the subject, significance, aim and method of the study are mentioned in the chapter. The examination chapter involves orthography properties, phonetic information, formal information, syntax and vocabulary. The text chapter is the transposition of the work to the transcription alphabet. The last chapter contains the index part including the dictionary meanings of the words.Keywords: Terceme-i Tezkireti?l-Kehhâlîn, Copy,Orthography, Phonetic and Formal Information, Grammatical Index