Türkiye`de cerrahi hastalıkları hemşireliği anabilim dalında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik ve yöntem açısından değerlendirilmesi

Abstract

Hemşirelikte araştırma kullanımı karmaşık, zor ve çok çaba gerektiren bir süreç olmasına karşın, hem hemşireliğin profesyönelleşmesi için bir fırsat hemde toplumun sağlığının iyileştirilmesi için vazgeçilmezdir. Bu çalışma Türkiye'de Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı'na ait yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik ve yöntem açısından incelenmesi amacıyla planlandı. Bu çalışmada tanımlayıcı araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini, Türkiye'de Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalın'da 1985-2012 yılları arasında yapılan tam metnine ve özetine ulaşılan yüksek lisans ve doktora tezleri oluşturdu. Örnekleme ise aynı tarihlerde yapılan, tam metin ulaşılabilen tezler dahil edildi. Çalışmada veriler Yükseköğrenim Kurumun (YÖK)'un ulusal tez merkezi (www.yok2.tez.gov.tr) veri tabanı kullanılarak elde edildi. Kodlama sürecinde tezler yapıldıkları üniversite, yıl, tez danışmanı ünvanı ve mesleği, araştırma süresi, araştırma tipi, modeli ve yöntemi, araştırma evreni, örneklem seçim ve yöntemi, veri toplama araçları ve verilerin istatiksel analiz yöntemleri ve bağımlı değişkenlere göre kategorize edildi. Çalışmada incelenen toplam 268 tezin; %81'ini (n=217) yüksek lisans tezleri, %19'unu (n=51) doktora tezleri oluşturmaktadır. Tezler, yıllara göre sınıflandırıldıklarında, tezlerin 179'unun (%66.8) 2007–2012 döneminde yapıldığı, tezlerde en fazla niceliksel araştırma modelinin (%94,8) kullanıldığı görülmektedir. Tezlerin yapıldığı enstitülere bakıldığında; doktora tezlerinin en fazla Ege Üniversitesinde yapıldığı %37 (n=19), yüksek lisans tezlerinin ise, en fazla Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesinde yapıldığı %30'u (n=65) yapıldığı görülmektedir. Türkiye'de yapılan lisansüstü tezlerin büyük çoğunluğunda niceliksel araştırma modelinin kullanıldığı, tezlerde en fazla hemşirelik öğretim üyelerinin danışmanlık vermesine rağmen en fazla tıp fakültesinden destek alındığı görülmektedir. Araştırma, YÖK'ün ulusal tez merkezi veri tabanı kullanılarak elde edilmesinden dolayı tam metin ulaşılabilen tezlerle sınırlıdır. Türkiye'de lisansüstü eğitim veren üniversitelerin ilgili enstitülerinden, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalında yapılan tüm tezler temin edilerek sınıflamaya tabii tutulabilir. Bu türdeki eğilim araştırmaları daha da zenginleştirilerek, kapsamı daha geniş olan meta analizlerine zemin hazırlanabilir.

Although use of research in the profession of nursing is a very challenging and demanding process it is nonetheless an opportunity to professionalise nursing as much as it is an indispensible aspect of improving public health. This study was developed with the objective of assessing graduate and postgraduate theses prepared at Surgical Nursing Departments in Turkey in terms of content and methodology.In This study is used descriptive study model. The universe for the study consists of graduate and postgraduate theses that were available in full text or summary form, prepared between 1985 and 2012 at Surgical Nursing Departments in Turkey. The sample included theses available in full text prepared between the same dates. Data for the study was acquired using the Council of Higher Education's (YOK) central theses database (accessible at www.yok2.tez.gov.tr). During the coding process the theses were categorised by university, year, title and profession of thesis advisor, completion time, study type, model and methodology, study universe, sample selection and methodology and data collection tools.From the total of 268 theses examined in scope of the study 81% (n=217) were postgraduate and 19% (n=51) were graduate level theses. Categorised by year, 179 (66.8%) of theses were prepared in the 2007-2012 period. The most popular research method stood out to be the quantitative method (94,8%). Looking at the institutes at which the theses were written it is seen that the highest number of postgraduate theses came from Ege University with 37% (n=19) whereas the highest number of graduate theses came from Afyon Kocatepe University with 30% (n=65). During the studying about this field, there was used a research model. In Turkey, there are used a quantitative research model in most of master's degree thesis. Although mostly nursing faculty members give counselling about thesis it seems support from medicine faculty members.The study was limited to accessible full text theses since the source was Council of Higher Education's (YOK) central theses database. It is possible to acquire and categorise all the theses written at Surgical Nursing Departments from the relevant institutes of universities providing graduate level education in Turkey. Further enriching these types of tendency studies can be used to prepare meta-analyses with broader scope.