İleostomili hastaların yaşam deneyimleri, duygu ve algıları: nitel bir çalışma

Abstract

Amaç: Stoma uygulamaları yaşam biçiminde köklü değişiklik yapar. Bu araştırma bir stoma türü olan ileostomide hastaların yaşam deneyimlerini, duygularını ve algılarını belirlemek amacıyla yapıldı.Yöntem: Niteliksel tipteki bu araştırma, 15 Mart- 15 Haziran 2015 tarihleri arasında Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi Stomaterapi Ünitesine başvuran kalıcı ileostomisi olan 14 hasta ile yapıldı. Bireysel özelliklere ilişkin veriler veri toplama formuna kayıt edildi. Derinlemesine görüşme yöntemi ile yapılan çalışmada ileostomili hastaların yaşam deneyimi, duyguları ve algılarına yönelik soru/temalara verilen yanıtlar teyp kaydına alındı. Veriler temel içerikleri çözümlenerek analiz edildi. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan hastaların yaş ortalaması 52±12 (23-73), %57.1'i erkek, %71.4'ü evli, %57.1'si ilkokul mezunu, %42.8 ev hanımı idi. İleostomili hastaların sızıntı problemi yaşadığı, sızıntı olur endişesinin uyku düzenini ve kıyafet seçimini etkilediği, sosyal yaşamda kısıtlılıklar yaşadıkları belirlendi. Duygu durumları ve algılarının ilk zamanlar olumsuz olduğu belirlendi. Bununla birlikte, ileostomili olmayı yaşamın sürdürülmesi için zorunluluk olarak algılayanların yanı sıra olumlu algılayanlarda vardı. Ayrıca stomalı hastalarla bilgi paylaşmanın, sosyal ve profesyonel destek almanın duyguları olumlu etkilediği bulundu. Sonuç: Bu çalışmada ileostomili hastaların en fazla sızıntıdan rahatsız oldukları bu nedenle uyuyamadıkları, kıyafet seçiminde güçlük yaşadıkları anlaşıldı. Ayrıca bu yaşam biçimine alışmada zamana gereksinimleri olduğu görüldü. Bu sonuçlara dayanarak sızıntıya neden olmayacak, uygun ileostomi malzemesinin belirlenmesi ve kıyafet seçimi konusunda rehberlik yapılması önerilmektedir. Ancak, ileostomili hastaları temsil eden daha farklı örneklemlerde çalışılmasına ve ileri araştırmalar yapılmasına gereksinim vardır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar araştırmanın yapıldığı kurumda ileostomili hastaların bakımına yönelik kanıt oluşturmak üzere değerlendirilecektir.Anahtar Kelimeler: İleostomi, yaşam deneyimi, duygu durumu, algı, niteliksel araştırma

OBJECTIVE: Stoma practices lead to radical changes in life styles. The current study was done in order to determine life experiences, feelings and perceptions of patients with ileostomy, which is a type of stoma.METHOD: The study, which was qualitative design, was conducted with 14 patients who presented to Stomatherapy Unit of the Balcalı Hospital of Çukurova University between the 15th of March and the 15th of June, 2015 and had permanent ileostomy. Personal data were recorded in data collection form. In the study which was done with in-depth interview method; answers given to the questions/themes about life experiences, feelings and perceptions of patients with ileostomy were tape-recorded. The data were assessed with basic content analyses. FINDINGS: Mean age of the subjects was 52±12 (23-73) years, 57.1% of them was male patients, 71.4% of them was married, 57.1% of them had primary school degree and 42.8% of them was house-wives. It was detected that patients with ileostomy had leakage, leakage-fears affected their sleep patterns and clothes-selection and their social lives were restricted. Mood and perceptions of the patients were negative in the beginning stages. However; there were those who felt that having ileostomy was a burden to continue life and those who perceived ileostomy positively. Also, it was seen that sharing information with patients with ileostomy and receiving social and professional support affected their emotions and feelings positively. RESULTS: With the current study; it was explored that patients with ileostomy were disturbed by leakages, could not sleep and had problems in selecting clothes due to leakages most. In addition, it was noted that the patients needed time to get used to this life style. In light of the study-results; it was recommended that the correct ileostomy material should be determined and the patients should be guided about clothes-selection. But; it is necessary that advanced studies should be done with different samples that represent patients with ileostomy. The results of the current study will be used as evidence in the care of the patients with ileostomy at the institution where the study was done. KEY WORDS: ileostomy, life experiences, mood, perception, qualitative study