Öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf içi öğretmen davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir ili Konak ilçesi örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf içi öğretmen davranışları arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin liderlik stilleri ve sınıf içi öğretmen davranışlarının düzeyi belirlenmiş, öğretmenlere ait demografik bilgilerin liderlik stilleri ve sınıf içi davranışlar üzerinde etkisinin olup olmadığı tespit edilmiş ve öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf içi öğretmen davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir.İlişkisel tarama modeli ile yürütülmüş olan bu araştırmanın evrenini 2013-2014 Eğitim Öğretim yılında İzmir ili Konak merkez ilçesinde bulunan İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilkokul ve ortaokullarda görev yapan toplam 1569 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem alma yoluna gidilerek tabakalı örneklem seçme yöntemi kullanılmıştır. İlkokul ve ortaokullarda görev yapan 540 öğretmen ile yürütülmüş olan çalışmanın verileri `Kişisel Bilgi Formu`, `Öğretmen Liderlik Stilleri Ölçeği` ve `Sınıf İçi Öğretmen Davranışları Ölçeği` ile toplanarak SPSS 20 paket programı ile çözümlenmiştir. Verilerin analizinde ise frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, Bağımsız Gruplar T-testi, Mann Whitney U-testi, Kruskal Wallis H-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, LSD testi ve Pearson Korelâsyon Katsayısı analizlerinden yararlanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin liderlik stillerinin otokratik/baskıcı düzeyde olduğu ve otokratik tutumun öğretmenlerin arasında en çok benimsenen liderlik stili olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin liderlik stilleri farklı demografik değişkenler açısından incelenmiş olup, kıdem değişkenine göre anlamlı farklılık ortaya çıkarken cinsiyet, medeni durum, branş ve görev yapılan okul düzeyi değişkenlerine göre farkın anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Sınıf içi öğretmen davranışlarının `Genellikle` düzeyinde olduğu ve öğretmenlerin çoğunlukla öğrenci merkezli eğitim modelini sergiledikleri belirlenmiştir. Sınıf içi öğretmen davranışları bazı demografik değişkenler açısından incelenmiş olup, cinsiyet, kıdem, branş ve okul düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık ortaya çıkarken medeni durum değişkenine göre farkın anlamlı olmadığı tespit edilmiştir.Ayrıca öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf içi öğretmen davranışları arasındaki ilişki incelenmiş ve öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf içi öğretmen davranışları arasında düşük düzeyli, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Liderlik, Liderlik Stilleri, Sınıf İçi Öğretmen Davranışları.

The purpose of this study is to investigate the relationship between teachers' leadership styles and teachers' behaviours within classroom. Accordingly the level of teachers' leadership styles and teachers' behaviours within classroom was identified, whether personal traits of teachers have a significant effect over teachers' leadership styles and teachers' behaviours within classroom was determined and the relationship between teachers' leadership styles and teachers' behaviours within classroom was confirmed. The population of this relational survey research consists of 1569 teachers who work at primary and secondary schools connected the provincial directorate for national education in Konak central district in İzmir province in 2013-2014 academic year. In this study, stratified sampling method was utilized for sampling, and the research was carried out with 540 participants. The data collected with `Personal Information Form`, `Teachers' Leadership Styles Scale` and `Teachers' Behaviours Within Classroom Scale` was analyzed with SPSS 20 software. For data analysis, frequency, percentage, median, Standard deviation, independent samples T-test, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis H test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), LSD test and Pearson Correlation Coefficient were used.According to the results obtained from the research it was determined that the grade of teachers' leadership styles are at the autocratic level and the most common leadership style among teachers is autocratic attitude. The teachers' leadership styles were investigated according to the teachers' traits and it was found that while there is statistically a meaningful significance in terms of seniority there isn't a meaningful significance in terms of the traits such as gender, marital status, branch and the grade of the school that teachers work at.It was determined that the grade of teachers' behaviours within classroom is at the general level and the teachers use the student-centered education method mostly. The teachers' behaviours within classroom were investigated according to the teachers' traits and it was found that while there is statistically a meaningful significance in terms of the traits such as gender, seniority, branch and the grade of the school that teachers work at there isn't a meaningful significance in terms of marital status.Finally, the relationship between teachers' leadership styles and teachers' behaviours within classroom was investigated. According to the results it was found a low level, positive and meaningful relation between teachers' leadership styles and teachers' behaviours within classroom.Key Words: Leadership, Leadership Styles, Teachers' Behaviours Within Classroom.