Aksaray düz dokuma yaygıları: Kilim - cicim - zili

Abstract

Geleneksel el sanatları geçmişten günümüze aktarılan kültür miraslarımızdan olup bireysel ve toplumsal kimliğimizi yansıtmaktadır. Günümüzde de birçok alanda uygulanan geleneksel el sanatları, ilerleyen teknolojiyle paralel olarak gelişme göstermektedir. Kullanım alanı olmayan el sanatları unutulmaya yüz tutmakta, nakış, oya, halı kilim, dokuma, yazmacılık, çinicilik, cam, tezhip, hat, dericilik vb. gibi geleneksel el sanatları da yaşatılmaya çalışılmaktadır. Düz dokuma yaygıları da el sanatlarımızdan biridir. Göçebe hayat tarzı yaşayan insanoğlu, kötü hava şartlarına maruz kalmış ve bu şartlara karşı barınak oluşturmuştur. Kendilerine en uygun ortamı ararken çadırları kurmak için keçi yünü kullanmaya başlamışlardır. Düz dokuma tekniği bu anlamda ilk defa göçebe çadırlarını yapmak için kullanılmıştır.Anadolu'nun hemen hemen her bölgesinde düz dokuma yaygıları dokunmuştur. Düz dokuma yaygılarının dokunduğu bölgelerden biri de Aksaray ilidir.Bu çalışma; Aksaray yöresinde dokunmuş ve hala dokunmakta olan düz dokuma yaygılarının günümüzdeki durumunu tespit etmek, gün yüzüne çıkarmak yöredeki işlevini ortaya koymak ve geleneksel el sanatları açısından alanyazına yeni bir çalışma kazandırma amacı ile betimleme yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Bu aşamada yörede tespit edilen 64 düz dokuma yaygısı, renk, motif, kompozisyon özellikleri açısından incelenerek değerlendirilmiştir. Yörede yaptığımız çalışma sonucunda, Aksaray düz dokuma yaygılarına olan ilginin giderek azalmış olduğu görülmüştür. Aksaray düz dokuma yaygılarının tekrar canlanması için çalışmalar yapılması gerektiği konusunda biz araştırmacılara büyük görev düşmektedir.

Traditional crafts from the past is our present cultural heritage transmitted reflect our individual and social identity. Today is applied in many areas of traditional crafts, developing in parallel with advancing technology. Non-use of space crafts to keep oblivion, embroidery, lace, carpet, rugs, woven, of Printing, pottery, glass, illumination, calligraphy, leather goods and so on. traditional crafts such as is tried to be kept alive.Flat woven mats is also one of our crafts. People who lived nomadic lifestyles, exposed to bad weather conditions and create shelter against these conditions. Them to establish the most suitable environment while searching for tents have begun to use the goat wool. Weaving technique is used to make the nomadic tent for the first time in this regard.Flat-woven mats are woven in almost every region of Anatolia. One of which is the touch of a plain-woven mats Aksaray. This study from past to present to Aksaray flat woven mats of the attempt to reconstruct the state on the path of the day, to reveal the function on regional development and are prepared using traditional crafts in terms of descriptive method with the aim of gaining a new study in the literature. At this stage identified in the region of 64 flat-woven mats, color, motif, are evaluated in terms of composition properties.As a result of our work in the area, Aksaray has seen increasing interest in the flat woven mats have decreased. Aksaray flat woven mats where the work needs to be done for the revival we are on a great mission to researchers.