1960`tan günümüze malzeme – form- ifade bağlamında Türk heykel sanatında figüratif uygulamalar

Abstract

Araştırma konusu 1960'tan Günümüze Malzeme-Form-İfade Bağlamında Türk Heykel Sanatında Figüratif uygulamalar olarak alınmıştır. Modern Heykel Sanatı akımlarında Teknolojinin gelişimi ile insan; algısını, görme biçimini ve duyumsama yetisini değiştirmiştir. Modern sanatçı, doğadan aldığı biçimleri farklı bir form anlayışı ile biçimlendirmelere yönelirken değişik biçim denemeleri ortaya çıkmıştır. Modern Sanatçı doğayı aynen kopyalamaz. O formu özgürce yorumlar. 20.yy sonlarında uygarlığınhızla geliştiği dünyada, düşün ve teknolojiye paralel, heykel geleneksel anlamda, diğer sanatlarla olan belirgin ayrılığı yok olmaya başlamış ve sanatlar birbiri içinde erimeye ve sınırları kaldırmaya doğru gitmiştir.1960 yıllarının başında Postmodern anlayışla sanat ürünleri üretilmeye başlanmıştır. Heykelde figür modernist dönemden farklı olarak daha değişken bir formla sanatseverlere sunulur. Postmodern sanat anlayışları herhangi bir tanıma indirgenmeyecek ölçüde yeni değerlendirme sürecidir. Kurallarla oynayan yaşamı zenginleştirmeye dayanan bir yaratıcılıktır. Cumhuriyet Türkiyesinde heykel sanatçıları farklı dönemlerde malzeme ve form denemeleri yaparlar. 1960'lı yıllardan itibaren Türk Heykel sanatçıları ürettikleri eserleri malzeme ve teknik açıdan evrensel normlar ölçeğinde yenilirken biçimsel ve düşünsel ifade bağlamında Postmodernist ikilemler içinde kalmıştır. Türk Heykel Sanatında farklı anlayışta eser üreten sanatçıların 1960 sonrası çalışmaları araştırılmış geleneksel form anlayışı dışındaki figüratif uygulamalar incelenerek, form ve ifadenin maddi öğe olarak malzeme ve tekniğin etkisi ortaya çıkarılmıştır. Kabul gören güncel ve evrensel özgün form ile araştırma için uygulanan heykellerde teknik ve malzeme uyumu arasında doğru bir orantı saptanmıştır. Bu grupta araştırma için seçilen eserlerde, kullanılan materyallerin sınırsızlığının yanı sıra geçmişe gönderme de bulunan, konuyu kutsallaştırmayan, olağan, sıradan, anların günlük yaşantı içinde, adapte etme çabası görülmektedir. Araştırma için yapılan çalışmaların tümünde İnsan ilişkilerinin anıtsal nitelikli kapalı formla bedenin detaylarından arındırılmış dramatik anlamlar esinleten biçimlere yöneldik. Formu biçimlendirme aşamasında hem modelaj tekniği hemde yontu da geleneksel biçim ve dokusuyla kullanılan malzemenin de etkisini düşünmek zorundaydık. Farklı malzemeler ile biçimlendirilen sanat nesnelerinin yorumlanışlarında malzemenin plastik unsurları etkiledikleri halde, kabul gören sanatsal tavır, çalışmalara yoğun bir şekilde yansıtıldı.1990-2015 yıllarında Küreselleşmenin getirdiği yeni düşünsel çabaları Türkiye'de ki Postmodernist sanat anlayışına zemin olmuştur. Çağdaş Postmodern yaklaşımlar yaygınlaşarak sanatortamı dinamik bir boyut kazanmıştır. Araştırmamızda I.Bölümde Modern Heykelin Gelişimi ve Türk Heykel Sanatını, II.Bölümde heykel sanatında form-ifade-malzeme bağlamında figüratif uygulama yöntemlerini. III. Bölümde Postmodernizm ve 1960'tan günümüze Türk Heykel Sanatı. IV. Bölümde Türk Heykel Sanatında figüratif heykel seçkisi ve V. Bölümde araştırmamız için yapılan uygulamaların biçim analizlerine yer verilmiştir.

The research subject covers Figurative Practices in TurkishSculpture from 1960 until Today Within the Context of Form-Material-Expression. In the movements of Modern Sculpture, people have changedthe way they perceive, see and sense things with technologicaladvances. Various form trials have emerged while modern artist goes for shaping the forms from nature with a differentunderstanding of form. Modern Artist cannot copy the natureas it is; he interprets the form freely. At the end of 20th century, in a world where civilization swiftly developed, in line with idea and technology, sculpture, in traditional sense, has lost its distinction among other arts while fields of art havebegun to merge with one another removing the borders. In the early 60's, works of art were started to be created withpostmodern perspective. Figure of sculpture is presented toart-lovers with a more flexible form, unlike modern period.Sense of art in postmodernism involves a new evaluationperiod without narrowing it down to any definitions. It is a kind of creativity based on enriching life playing with therules. In the republic period of Turkey, sculptors do material andform trials in different periods. Starting from 1960's, Turkishsculptors, in works they created, were stuck in postmodernistdilemma in terms of formal and ideal expression whereas theywere defeated under universal norms in terms of material andtechnique. The sculptors creating works with a distinctperception in Turkish sculpture and their works after 1960 have been investigated and the effect of material-techniqueand form-expression revealed by analysing figurative practicesapart from conventional understanding of form. A directproportion was detected between technique and material andtheir compliance in practiced sculptures and accepted currenctand universal unique form. In this group of selected works forresearch, there is an effort of adapting unglorified ordinarypast moments into daily life along with unlimitedness of usedmaterials. In all studies done for research we went for theforms associated with dramatic meanings free from bodilydetails and monumental qualitative closed form of humanrelations. We had to consider the effect of the used materialwith its conventional form and texture in both modelingtechnique and sculpture while shaping the form. Whileinterpreting objects of art formed with different materials, theaccepted artistic attitude was intensively reflected on theworks despite of the effect of material on plastic elements. Between 1990-2015, new intellectual efforts brought byGlobalization paved the way for Postmodernist understandingof art in Turkey. Contemporary Postmodern approachesbecame widespread making the art more dynamic. In Chapter I Development of Modern Sculpture and TurkishSculpture, Chapter II methods of figurative practice within thecontext of form-expression-material in sculpture, Chapter III Postmodernism and Turkish Sculpture from 1960 until Today, Chapter IV figurative sculpture anthology in TurkishSculpture and Chapter V form analysis of practices performedfor our research take place in our research.