Bir güncel sanat pratiği olarak algı yanılsaması

Abstract

İki boyutta üç boyut etkisi ve görünenin olduğundan farklı şekillerde algılanması gibi durumları nitelemekte kullanılan yanılsama sözcüğü/kavramı sanat dinamiklerinin mesajı iletme kaygısına yönelik çözümlemelerinde çeşitli şekillerde yer almıştır. Özellikle de güncel sanatta yanılgı ve yanılsama kavramlarına yaklaşım biçimleri teknolojik olanaklara paralel olarak değişmekte ve daha çok algı sürecini hedefleyen sorgulamalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Sanal yaşamı ve taklitçi yapıyı kusursuz bir şekilde bize sunan modern teknoloji, doğal olarak gerek sanat gerekse diğer alanlarda farklı paradigmalara rehberlik etmekte ve radikal değişimlerin de tetikleyicisi olmaktadır. Disiplinlerarası ilişkiler bağlamında üretilen ve alternatif sorgulamalara sahip olan güncel sanat pratiklerinde; manipülasyonlar, yanılsamalar ve simülasyonlar sayesinde izleyiciyle interaktif bir sanatsal iletişim gerçekleştirilmektedir. Algıyı şaşırtan ve izleyiciyle olağan dışı şekillerde etkileşimler sağlayan bu sanat dinamiklerinin görsel tuhaflığı ise her geçen gün daha da ilgi çekici hale gelmektedir. Bu çalışmada yanılsamaların sanatsal aktarımlara dönüştürülme biçimleri üzerinde durulmuştur. Buna istinaden izleyicinin algı mekanizmasından yararlanarak ve düşünmeye zorlayarak, uygulanan yanıltma teknikleriyle paradoks, manipülasyon, simülasyon, sanal gerçeklik ve ütopya gibi kavramların izleyici tarafından da sorgulanması istenmektedir. Çalışmanın sınırları 1980 sonrası güncel sanat pratiklerini kapsamaktadır. Söz konusu sanat pratiklerinin üretiminde kullanılan görsel yanılsama teknikleri bağlamında; mekân, uzam, espas, yüzey, perspektif, renk, ışık ve gölge gibi kavramlara odaklanılmaktadır. Dolayısıyla, çalışma içerisinde araştırmacının başta anamorfoz olmak üzere alternatif yanıltma yöntemlerinin yer aldığı sanatsal üretimlerine de yer verilmektedir. Çalışmanın bağlamına uygun biçimde görünen gerçekliğin ardındaki gerçekliği sorgulamak üretimlerin kavramsal alt yapısını nitelerken, çeşitli fenomenler de işlenen konular arasında yer almaktadır.

The word/concept of illusion that has been used in some cases such as creating three-dimensional effects on the two-dimensional surfaces and visual wrong perception of reality different forms has taken place in different ways in the analysis of the art dynamics with a struggle to transmit message. In particular, approaches to the concept of illusion in contemporary art has changed in parallel with the technological opportunities and has mostly come into being as queries that target the perception process. The modern technology that provides us flawlessly with the structure of virtual life and imitation, naturally allows to create different paradigms both in art and in other fields and every passing day it becomes a trigger of radical changes. In contemporary art practices, which are produced in the context of interdisciplinary relations and have alternative agenda, an interactive artistic communication is realized with the audience through manipulations, illusions and simulations. The visual oddness of these artistic dynamics, which astonished the perception and provide interactions in extraordinary forms with the audience, is getting more and more interesting every day. This study focuses on the ways in which illusions are transformed into artistic forms. Additionally, it is demanded that some concepts such as paradox, manipulations, simulations, virtual reality and utopia are also questioned by audiences through the techniques of deception which was applied to benefit from their perception mechanisms and force them to think. The boundaries of the study involve in contemporary art practices after 1980. In the context of visual illusion techniques used in the production of art practices; they focus on some concepts like space, extent, spacing, surface, perspective, color, light and shadow. Therefore, the artistic productions in which involve the alternative techniques of deception of the researcher, notably anamorphosis, are included in the study. While the questioning of the reality behind the reality that seen appropriate to the context of the work characterizes the conceptual sub-structure of the productions, various phenomena are involved among arguments.