Çağdaş sanatta mekansal dönüşüm ve kurgusal yaklaşımlar

Abstract

`Çağdaş Sanatta Mekânsal Dönüşüm ve Kurgusal Yaklaşımlar` konulu tezde, mekân kavramının sanat tarihi sürecinde -ağırlıklı olarak- 20. yüzyılın başlarında, resim sanatında, düzlem/derinlik ilişkisi sorgulamalarıyla başlayan alternatif açılımlar, günümüze ötelenen süreçte farklı kullanım olanakları taşıyan mekânsal çalışmalar çerçevesinde ele alınarak, irdelenmektedir. Bu bağlamda, düzlemin sınırlarını aşan ve resmin çerçevesinin dışına çıkan nesnenin, zamanla, mekânın bizatihi kendine ya da düşsel bir yer tanımlamasına refere etmesini sağlayan başkalaşımlar üzerinden değerlendirmesini de gerekli kılmaktadır. Araştırma verileri, resimdeki yüzeysel yanılsama mekânından, gerçek mekâna geçişi aşamalı olarak bazen analitik bazen de -sadece- içerik bakımından daha üst, ütopik bir şekilde ortaya koymaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, mekân ve mekân tanımlamalarının gerek fiziki gerekse kavramsal bakımdan irdelenmesi, konunun ana hattını açık edecek bir düzlem oluşturmakla birlikte; mekân kavramının diğer sanat disiplinlerindeki tanımlamaları ve ilişkilerine de açıklık getirilmektedir. Ikinci bölümde mekân kavramının dönüşümüyle ortaya çıkan yeni yaklaşımlar; mekânın, kimi zaman değişen sanat formlarına dönüşmesinde, kimi zaman da özel alanlara işaret etmesine veya özel alanlar oluşturmasındaki yenilikler bağlamında kronolojik olarak ele alınarak, irdelenmektedir. Üçüncü bölümde ise mekânsal çalışmaların analizi, sanatta- sıradan ve buluntu nesnelerin kullanımıyla başlayan mekânsal algıda değişim sürecini günümüze öteleyen süreçteki sanatçıların, mekânsal kurgulama/müdahalelerini içeren yaklaşımları ve çalışmaları çerçevesinde değerlendirilmektedir.

In the thesis entitled `Spatial Transformation and Fictional Approaches in Contemporary Art`, the alternatives that started with the question of plane / depth relationship in the art history process - predominantly in the beginning of the 20th century, in the art of painting, are taken into consideration within the framework of spatial studies with different use possibilities , are examined. The purpose of this thesis is primarily to study spatial studies; the metamorphic process that transcends the boundaries of the plane and out of the frame of the picture, allowing the space to refine itself in time or in defining the imaginary space itself, through the superficial illusion of space in the picture, sometimes analytically, sometimes in a more utopian manner. In the first part of the work, together with the description of space and space, both physical and conceptual, form a plane which will open the main line of the subject; different perspectives on the concept of space as object of art, definitions in other artistic disciplines to which it is linked, and relations with art have been clarified. In the second part, as a result of the new approaches brought to the concept of space, spatial studies are sometimes taken out of the usual presentation forms and sometimes transformed into changing forms of art, sometimes pointing to special areas or innovating in creating special spaces chronologically. In the third chapter, the present approaches of the artists who transformed the spatial interventions of the art itself into the spatial interventions in the process of ordinary and found objects from the beginning of the 20th century in the context of the analysis of the spatial works created by ordinary objects, are evaluated in the framework of their studies.