Kadının sosyal psikolojisinin sanat düzleminde yorumlanması

Abstract

Toplumsal cinsiyet rolleri sosyal ortamın vazgeçilemeyen özelliklerinden biridir ve bireyin kimliğini ortaya koyma noktasında oldukça etkindir. Sosyal ortamda herkesten cinsiyetleri doğrultusunda rol modellerine uygun davranışlar sergilemesi beklenir. Bu anlamda toplumsal cinsiyet rolleri bireyin zihin ve benlik süreçlerini etkileyen önemli araçsal sembollerle doludur denilebilir. Bu araçsal semboller üzerinde eril söylemin iktidar kurması temel olarak bu yaptırımların başladığı yerdir.Kadınlık ve erkeklik kavramlarına ayrıca her iki cinse dair imajlarla, onlara atfedilen özelliklerle, statülerle, cinsler arası iş bölümüyle insanoğlunun tarihinde hep rastlanmıştır. Cinsiyet kimlikleri ve bu kimliklerin oluşum süreçleri; cinsler arası ilişkilerin düzenlenme biçimleri, aile tipleri ve akrabalık ilişkileri; cinslerin birbirine karşı tutum ve davranışları, cinsel ahlak, aşk ve güzellik anlayışları o toplumun cinsiyet kültürünün meydana getirdiği bireyin sosyal psikolojisine birçok yazar ve sanatçı eserlerinde değinmiştir. `Kadının Sosyal Psikolojisinin Sanat Düzleminde Yorumlanması` adlı bu tez çalışmasında kadın imgesinin toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında tanımlanan kimliğine, kadının sanatında kendini nasıl ifade ettiğine; kimlik, sosyal rol, toplumsal etkileşim, toplumsal cinsiyet ve toplumsallaşma kavramları çatısı altında yer verilmiştir. Bunun için nitel araştırma tekniklerinden betimsel yöntemle yapılan literatür taraması ile elde edilen verilere ve sanatsal çözümleme yöntemiyle yorumlanarak ele alınan eserlere yer verilmiştir. Beraberinde gerçekleştirilen kişisel ve özgün çalışmalar teknik, içerik, konu olarak kadının sosyo-psikolojik durumunu yansıtmak amacıyla ortaya konulmuş ve yorumlanarak sistemli ve tutarlı bir çalışma ortaya konmaya çalışılmıştır.

Social gender roles are one of the indispensable characteristics of the social environment and it is quite effective for specifying of individuals identity. It is expected to present appropriate behaviours in accordance with their gender in social environment. At this point, it may be said that social gender roles are filled with important instrumental symbols that affect individual's intellect and self processes. The dominance of instrumental symbols on masculine dialect is the beginning point of these enforcements.The concepts of femininity and masculinity are always seen in the history of human beings with the ideas related to both sexes, the characteristics attributed to them, statuses and the division of labor among the sexes. Gender identities and the process of formation of these identities; organization of relations between gender, family types and kinship relations; sexual psychology, the understanding of love and beauty, and social psychology of the individuals that the society brought to the genre of sexism has been mentioned in many writers' and artists' works. The identity of women with the framework of social gender roles, how women express themselves in their art; identity, social role, social interaction, social gender and socialization are expressed on this thesis named `Interpretation of the Social Psychology of Women on Art Platform`. For this purpose, the data obtained from qualitative research techniques and literature review using descriptive methods and the works that are analyzed by artistic analysis method are included. The personal and original studies were examined in terms of technique, content and topic to reflect women's socio-psychological status and they were tried to interpret in a systematic and consistent way.