Antakya`nın Serinyol beldesinde derlenen Arapça uzun havaların (muvval) yapı ve özellik bakımından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Antakya'nın Serinyol beldesinde icra edilen uzun havalar (muvval) yapı ve özellik bakımından incelenmiştir. Muvval; Arapça'da halk dilinde yazılmış şiir anlamına gelen ve doğaçlama olarak okunan bir uzun hava türüdür. Muvvallerde; zamr, rebab, mijwiz, şibbâbe, oud çalgıları kullanılmaktadır. Genel olarak düğün, kına gibi eğlence gecelerinde, müzikli toplantılarda ve sohbetlerde söylenmektedir. Muvvallerde; aşk, sevgi, hüzün, ayrılık, ölüm, mutluluk, methetme, Hz. Ali'ye övgü ve Hz.Muhamed (S.A.S)'a övgü konuları işlenmektedir. Çalışmada, alan araştırması yapılarak bölgede tespit edilen 32 muvval notaya alınmıştır. Derlenen uzun havaların Arapça güfteleri Türkçe'ye çevrilmiştir. Araştırmada uzun havaların nasıl isimlendirildiği, genel özellikleri, kullanılan çalgılar, icra ortamları, makamların ve usullerin dağılımları irdelenmiştir. Transkripsiyon aşamasında alınan kayıtlar notaya aktarılmış ve eserlerin; eser adı, kaynak kişi, dizi, usu, icra ortamları, ses genişliği, güfte ve seyir bilgilerine yer verilmiştir. Muvvallerin büyük çoğunluğunu Hüseyni ve Uşşak makamı oluştururken diğer muvvallerin ise Râst, Sâbâ, Bayâti makamlarından oluştuğu görülmektedir. Usul ve ölçü bakımından serbest olan muvvallerin micana bölümlerinin Nim sofyan (2/4) ve Sofyan (4/4) usullerinde olduğu görülmüştür.

In this study, the long weather (muvval) performed in the Serinyol town of Antakya was examined in terms of structure and features. Muvval; It is a type of long air that is read as improvisation, which means poetry written in Arabic in folk language. In Muvval; zamr, rebab, mijwiz, şibbâbe, oud instruments are used. It is generally sung in entertainment nights such as weddings, henna, music meetings and chats. In Muvval; love, affection, sadness, separation, death, happiness, praise, Hz. Praise to Ali and praise to the Prophet Muhammad (S.A.S). In this study, 32 muvval notes that were determined in the region were made by field research. The Arabic words of the compiled long weather have been translated into Turkish. In this research, how long weather is named, general characteristics, instruments used, performance environments, distribution of authorities and procedures are examined. The records taken during the transcription phase were transferred to the notes and the works; name of the work, source person, series, usu, performance environments, sound width, lyrics and navigation information are included. Hüseyni and Uşşak makam constitute the majority of the muuvvals, while other muvvals are composed of Râst, Sâbâ, Bayâti makam. The micana parts of the muvvas which are free in terms of method and size were found to be in Nim sofyan (2/4) and Sofyan (4/4) methods.