Beste formunda kullanılan Devr-i Kebîr, Remel ve Firengîfer usûllerinin karşılaştırılması

Abstract

Güfteleri Dîvân şiirlerinden seçilen klâsik formlar söz konusu olduğunda, şiirin vezni ile mûsikînin vezni olan usûller arasında görülen işleyiş, akademik birçok çalışmanın konusu olmuştur. Bu çalışmada; çeşitli kalıplarda olan güftelerin bulunduğu, üç usûlde ve beste formunda bestelenmiş 40 eser, hem güftelerin usûl darplarına dağılımı bakımından hem de ezgi seyirlerinin usûllerle olan ilişkileri bakımından incelemeleri yer almaktadır. Eserler üzerinde şiir vezni ile mûsikî vezni olan usûl ilişkilerine değinilmiş ve ezgi ile olan münasebetleri incelenmiştir. Çalışmada yer alan ve üç usûlde bestelenmiş eserler, usûl-güfte ve usûl-ezgi ilişkileri olarak birbirleriyle karşılaştırılmış ve usûllere göre farklılıkları tespit edilmiştir. Sonuç olarak; usûl düzümlerinin önemi, biçimi ve düzümler arası farklılıklar daha net tespit edilmiş ve aynı zamanı teşkil eden üç usûlün yapı farkları ortaya konulmuştur. Ayrıca bu araştırma; usûl-güfte çalışmalarına usûl-ezgi çalışmasının eklenmesiyle eser analizi çalışmalarına farklı bir bakış açısının oluşturulması bakımından önem arz etmektedir. Bu bağlamda sözlü eserlerde usûl kalıplarının şiir kalıplarıyla beraber ezgi seyirleriyle ilişkisi de dikkate alınarak `besteleme` yapılması önerilmektedir

When classical forms are considered that are chosen from divan poetry, the process between meter of poem and meter of 'musiki' has been the subject of many academic study. In this study, the analysis of the 40 musical works composed in three ways and in the form of composition, in which the lyrics are in various patterns, both in terms of the distribution of the lyrics to the rhythm beats and in terms of the relations of the melody courses with the rhythms exist.On the works, rhythm relations that is poem meter and musiki meter have been mentioned and relations with melody have been examined. The musical works in the study which are composed in three rhytm were compared with each other as the relationship between rhythm - lyrics and rhythm - melody , and the differences were determined according to the rhythms. As a result; The importance of rhythm groups, form and differences between the rhythm groups have been clearly determined and the structural differences of three rhythms that constitute the same time have been presented. In addition, this research have importance in terms of creating different point of view on the musical work analysis by adding the musical works of rhythm - melody to the musical works of rhythm - lyrics. In this context, it is suggested to make ''compose '' in oral works considering the relationship between patterns of poetry and the patterns of rhythm along with the course of melody