TRT repertuvarında yer alan büyük birim zamanlı türkülerin, Türk mûsikîsi usûl nazariyatına göre tespîti ve usûl / velvele önerileri

Abstract

Usûl, müziğin iki temel unsurundan biridir. Türk müziğinin temel eğitim modeli olan meşk sisteminde usûl, Türk müziğinin gelecek nesillere aktarımında büyük önem arz etmektedir. Çalışmamızda, Türk müziğinin aynı kaynaktan beslenen, farklı tür ve formlarda eserleri hâiz olan Türk Halk Müziği ve Klâsik Türk Müziği'nin usûl anlayışlarındaki farklılıklar ortaya konulmuş, tutarlı bir eğitim anlayışında ve icrâda usûlün yeri ve önemi irdelenmiştir. Türk Halk Müziği'ndeki mevcut usûl algısının, geleneği yeterince ifâde ve ihtivâ edememesi; icrâyı, eğitim-öğretimi ve geleneğin geleceğe intikâlini gereğince sağlayamamıştır. Bu çerçevede; notaların daha okunabilir hâle getirilmesi, icrâlarda ve eğitim-öğretim anlayışında birliğin sağlanması, geleneğin tutarlı bir biçimde aktarımı Türk müziği usûl geleneğiyle mümkündür. Çözüm noktasında, türkülerin Türk müziği usûl geleneği çerçevesinde ifâde ve icrâ edilmesi gerekliliğine dair bir öneri getirilmiş, ortak bir usûl nazariyatının gerekliliği vurgulanmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden olan tarama modeli kullanılmış; TRT repertuvarında yer alan büyük birim zamanlı türkülerin notaları incelenerek, notalardaki ölçüm hataları sebepleriyle birlikte irdelenmiş, açıklamalar ve öneriler getirilmiştir. Ayrıca elde edilen bulgular doğrultusunda mezkûr türküler, Türk müziği usûl geleneği dâhilinde yeniden yazılmış, Türk müziği usûl külliyâtına yeni usûl ve velveleler önerilmiştir.

Usûl is one of the two main elements of the music. In the system of meşk which is a basic education model of the Turkish music, usûl, has a prominent role in the process of handing down the Turkish music to the next generations. Although Turkish Folk Music and Classical Turkish Music are nourished from the same source, the works produced are in different kinds and forms. In our study, the different perspectives in the usûls of Turkish Folk Music and Classical Turkish Music have been revealed and at the same time, the role and the importance of usûl in a consistent sense of education and performance have been examined. The current perception of usûl in Turkish Folk Music cannot express and contain the tradition enough, which also affects the performance and education in a negative way. Within this context, ensuring the integrity by reading music can only be possible with the usûl. As a solution, it has been tried to present a suggestion by taking into consideration of the necessity of expressing and performing the ballads within the frame of Turkish Music's usûl tradition. In this study, the necessity of developing the common theory of usûl has also been emphasized. The notes of the ballads measured with larger timings taking part in TRT Turkish Folk Music's repertoire have been examined, and the measuring errors have been taken into consideration with the underlying reasons. In addition to that, it has been tried to account for all these errors and results. In this study, a screening model of qualitative research methods was used. The ballads mentioned above are rewritten again in accordance with the findings we obtained. Therefore, a new usûl has been suggested to Turkish music usûl corpus.