Şükûfe tarzı çiçek süslemelerinin çini üzerine uygulamaları

Abstract

Sanatçıların en çok ilham aldığı doğal figürlerden biri olan çiçek, Türk sanatında da oldukça fazla yer almıştır. Bu araştırmada, minyatür sanatında XVIII. Yüzyılda Ali Üskûdari tarafından natüralist tarzda yapılan ve şükûfe tarzı diye adlandırılan çiçek minyatürlerini çini sanatına aktarmak ve böylece çini sanatında kullanılan yarı stilize çiçek motiflerinden farklı olarak natüralist tarzda yapılan çiçeklerinde çini sanatına kazandırılması amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde betimleme ve deneysel uygulama çalışmasıdır. Osmanlı dönemi minyatür sanatında XVIII. Yüzyıl yazma eserlerinde görülen natüralist çiçeklerin yer aldığı kaynaklar araştırma evrenini, XVIII.' da yazılan Mecmua-i Gazzeliyat adlı şiir kitabında bulunan Ali Üskûdari' ye ait otuz adet şükûfe tarzı diye adlandırılan çiçek minyatürlerinden seçilen yedi tanesinin çini sanatına sıraltı tekniğinde, minyatür teknikleri kullanılarak uygulanması araştırmanın örneklemini oluşturur. Bu araştırma ve uygulama çalışmasının, çini sanatında farklı bir bakış açısı yaratarak, yeni bir nefes kazandıracağı düşünülmüştür. Araştırma bu sanatlarla ilgilenen sanatçılara ve gelecek nesillere kaynak oluşturması açısından ayrıca önemlidir.

The flower, which is one of the natural figures to which the artists have been inspired the most, has frequently taken place in Turkish art. In this research, it is aimed to transfer the flower miniatures made by Ali Üskûdari in the naturalist style to the tile art in the miniature art in the XVIII. century and to bring the flowers made in the naturalist style into the tile art unlike the semi-stylized flower motifs used in the art of tile.The research is a descriptive and experimental application in the line drawing model. Seven of the thirty şüküfe style flower miniatures of Ali Üskûdari in the poetry book `Mecmua-i Gazzeliyat` written in XVIII. century were selected among the literature containing naturalist flowers seen in XVIII. century manuscripts in Ottoman miniature art. Then, the application of glazed tile art using miniature techniques with under-glaze technique constitutes the sample of the research. It is thought that this research and application work will give a new breath by creating a different perspective in tile art. The research is also important in terms of providing resources to artists and future generations interested in these arts.