İstanbul Tophane Kasrı: Koruma sorunları ve çözüm önerileri

Abstract

Bu çalışmada, İstanbul ili, Tophane semtinde yer alan, Tophane Kasrı'nın binasının yapı malzemelerindeki bozulmaların tespit edilmesi ve korunmasına yönelik öneri üretilmesi amaçlanmıştır. Sade bir mimariye sahip iki katlı yapı, dönemin ünlü mimarları William James Smith ve Gaspare Fosatti'nin imzasını taşımaktadır. Yapıya ait; harç, sıva, taş, tuğla ve ahşapların yapısal özellikleri ve bozulmaları; Polarized Energy Dispersive-X Işını Floresans anlizi, petrografik ince kesit mikroskop analizi, ince kesit polorizan mikroskopla ahşap analizi ve kimyasal tuz testleri ile belirlenmiştir. Çalışma kapsamında yapıya ait özgün malzemeler kod verilerek alınmış, laboratuvarda tasnifleri ve analize hazırlık işlemleri yapılmıştır. Analizlerden elde edilen bulgular; dönem özellikleri, görsel veriler ve çevresel faktörlerle birlikte değerlendirilerek korumaya yönelik öneriler geliştirilmiştir. Yapı dolgu alan üzerindedir. Bu durum; organik malzemelerde çürüme ve metal malzemelerde korozyona neden olurken, iç ve dış sıvası çimentolu harçla onarılmış olan yapıdaki bozulmaların, beden duvarının içlerine işlemesini engellemiştir. Yapıda en büyük hasarı ise hatalı onarımlar, işlev değişikliğinden kaynaklı imalatlar ve bakımsızlık oluşturmuştur. Restorasyon önerilerinde; yapıyı ilk haline dönüştürmek adına özgün dokuya zarar vermekten imtina edilerek, günümüzde özellikle tezyinatlarda gerçekleştirilen restorasyon uygulamalarına alternatif oluşturmak amaçlanmıştır.

The aim of this work is to determine the degregation of structural elements of Tophane Qasr which was located in Tophane Neighborhood of Istanbul and to develop proposals for it's preservation. The two-story building which has a simple architecture bears the signature of famous architects William James Smith and Gaspare Fosatti. The structural properties and degregation of the mortar, plaster, stone, brick and wood of the building were evaluated by the Polarized Energy Dispersive X-Ray Flourescence analysis, Petrographic Fine Edge Microscope Analysis, Fine Edge Polarised Microscope Wood Analysis and chemical salt tests. In the scope of the work the original components of the building were replaced by coding them and their classification and preparation to analysis were done in the laboratory. By evaluating the data gethered from the analyses with their period properties, visual features and environmental factors solution proposals for preservation were developed. The structure stands on a landfill. This situation, while causing decay in organic material and corrosion in the metals, it prevented the spread of the degregation of the structure into the walls of the building which was repaired by cement mortar. The largest damage done to the structure was caused by the faulty repairs, constructions caused by the change of purpose and neglect. In the restoration proposals we have avoided to damage the original fabric of the structure just to return it to the initial state and aimed to create alternatives to the restoration applications which were used in decorations today.