Frekans selektif yağ baskılama tekniği ile manyetik rezonans görüntüleme

Abstract

ÖZET Manyetik Rezonans görüntülemede, hemen tüm organ ve dokularda var olan yağ, yüksek sinyal özelliği ile iyi bir kontrast görüntü oluşturmaktadır. Ancak yağa komşu dokulardaki veya yağ ile çevrili lezyonların konturları, yağın oluşturduğu kimyasal şifi artefaktı ve yağ dokusu nedeniyle artan solunumsal faz artefaktları nedeniyle yeterince ayırdedilememektedir. Ayrıca paramanyetik kontrast madde kullanımı ardından T1 zamanı kısalarak hiperintens görülen lezyonlara komşu yüksek sinyal intensitesine sahip yağ dokusunun olması lezyon ile yağ dokusu arasındaki kontrast farkının azalmasına neden olmaktadır. Manyetik rezonans görüntülemede yağ dokusunun diagnostik alandaki bu olumsuzluklarını giderebilmek ve lezyonların varsa yağ içeriğinin ortaya konması için yağ baskılama yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemler, kimyasal şift görüntüleme ve relaksasyon zamanına bağlı olmak üzere iki gruptur. Çalışmamızda Dokuz Eylül Üniversitesi Radyodiagnostik Anabilimdalı MRG merkezine Mart 1994-Şubat 1995 tarihleri arasında başvuran 98 hastaya konvansiyonel T2 ve T1 ağırlıklı kontrastlı görüntülere ek olarak frekans selektif yağ baskılama tekniği ile T1,T2 ağırlıklı ve kontrastlı T1 ağırlıklı sekanslar ile tetkik yapılmıştır. Elde edilen konvansiyonel T2,T1, kontrastlı T1 ağırlıklı görüntüler ile yağ baskılama tekniği ile elde olunan T1, T2 ve kontrastlı 11 ağırlıklı görüntüler karşılaştırmalı olarak önceden belirlediğimiz skalaya göre puan verilerek değerlendirilmiştir. Guruplardaki olgu sayısı gurupların toplam değerine bölünerek her sekans için ortalama değer hesaplanmıştır. Tekniğin istatistiksel anlamını ortaya koyabilmek için de, konvansiyonel ve yağ baskılı kontrastlı görüntüler yine belirlediğimiz skalaya göre puan verilerek değerlendirilmiştir. Hesaplanan sonuçlara iki eş arasıdaki farkın önemlilik testi(t test for paired data) uygulanmıştır. Ayrıca 23 hastada kontrast madde sonrası sinyal artışı görülen lezyonlardan konvansiyonel T1 ve yağ baskılı T1 ağırlıklı görüntülerde kontrast/gürültü oranı hesaplanmıştır. Her iki teknik için kontrast oranının gösteren eğriler çizdirUmiştir. Konvansiyonel ve yağ baskılı kontrastlı görüntülerin değerlendirilmesi sonucunda yağ baskılama yönteminin çok daha güvenilir bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır(p<0.001). Yağ baskılı kontrastlı sekansın kontrast oranı eğrisinin konvansiyonel eğriden daha yüksek değere ulaştığı ve yağ baskılama tekniği kullanılan sekansların hesaplanan ortalama değerinin çoğunlukla konvansiyonel teknikten daha yüksek olduğu görülmüştür. Yağ baskılı T2 ağırlıklı sekans; özellikle optik sinir, nazofarenks-boyun, karaciğer, kontrastsız yağ baskılı T1 ağırlıklı sekans; pankreas ve konjenital spinal anomali, yağ baskılı kontrastlı sekans ise tüm tetkik edilen bölgelerde patolojik lezyonların saptanması ve sınırlarının iyi bir şekilde belihenebilmesinde, kontrast madde tutulumunun değerlendirilmesinde oldukça faydalı ve konvansiyonel tetkiklerden daha üstün bulunmuştur. 61