Klaritromisin`in insan safra kesesi motilitesine etkisi

Abstract

VI. ÖZET Klaritromisin yapısal olarak eritromisine benzeyen yeni jenerasyon bir makrolid antibiyotiktir. Duodenal ülser tanısı koyarak klaritromisin içeren protokollerle H. Pylori eradikasyonu önerdiğimiz hastaların bir grubunda, gerek tedavi sırasında, gerek tedavi kesilmesinden hemen sonra, belirgin dispeptik yakınmaların oluşabildiği dikkat çekmiştir. Eritromisinin gastrointestinal sistemdeki prokinetik etkisinden yola çıkarak klaritromisinin de motilite üzerine etkisi olabileceği düşünülerek bu çalışma planlanmış ve bu ilacın safra kesesi kontraktilitesi üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya 10 sağlıklı gönüllü alınmış, her bir gönüllünün test yemeği sonrası safra kesesi kontraksiyonu 3 ayrı günde (bazal, plasebo ve klaritromisin 2x500mg PO verilerek) plasebo kontrollü, çift kör olarak test edilmiştir. Test yemeği olarak 80 gm sütlü çikolata ve beraberinde içilen 500ml su kullanılmıştır. Safra kesesi volümü USG ile 0, 15, 30, 60, 120. dakikalarda ölçülmüştür. Sonuçların istatistiksel değerlendirmesinde t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Gönüllülerin bazal ve plasebo gruplarında safra kesesi ortalama açlık volümleri sırasıyla 21.2 ± 10.3 mi ve 19.7 ±8.1 mi iken, bu değer klaritromisin grubunda 12.6 ± 6.6 ml'dir (P< 0.05). Bazal, plasebo ve klaritromisin sonrası ortalama safra kesesi EF değişimleri aşağıdaki grafikteki şekilde gerçekleşmiştir. 15 30 60 Zaman (Dakika) Bazal Plasebo Klaritromisin Grafik 1. Sağlıklı gönüllülerde bazal, plasebo ve klaritromisin sonrası ortalama safra kesesi EF'u 23Bazal ve plasebolu testlerde, safra kesesi maksimum ortalama ejeksiyon fraksiyonuna, sırasıyla %54.9 ve %48.9 ile 30. dakikada ulaşılırken, klaritromisin verilerek tekrarlanan testte maksimum ortalama EF %71.7 ile 60. dakikada gerçekleşmiştir. Bu süre klaritromisin oral alımı sonrası beklenen plazma pik konsantrasyonu(Cmax) süresi ile koreledir. Klaritromisin, gönüllülerin safra kesesi ejeksiyon fraksiyonunda bazal ve plasebo gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı artışa yolaçmıştır(P< 0.01). Klaritromisinin bu etkisinin mekanizması ile ilgili herhangi bir veri bulunmamaktadır. Ancak, daha önce eritromisin ve safra kesesi motilitesinin nörohumoral kontrolüyle ilgili yapılmış çalışmalar yorumlanırsa (9,10,13,15,40,46), kolinerjik vagal yollarda bir nörotransmitterin salınımının artırılması ya da yıkımının inhibisyonu ya da klaritromisinin kendisinin direkt olarak bir nörotransmitter olarak davranması muhtemeldir. Sonuç olarak klaritromisin safra kesesinde güçlü bir prokinetik etkiye sahiptir. Bu etkinin mekanizmasının açıklanması için ileri çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. 24