Pankreas kanserli olguların klinik, patolojik özellikleri ve p53`ün önemi

Abstract

ÖZET Pankreas kanseri, en öldürücü kanserlerden birisidir. Prognoz ile ilgili faktörler (i) tümör evresi, (ii) mikroskopik grade, (iii) tümör boyutudur. Pankreas kanserinde yeni prognostik faktörler araştırma konusudur. p53 geni insan kansesrlerinde mutasyonu en çok gösterilmiş olan tümör supresör gendir; delesyonları ve/veya mutasyonları onkojeniktir ve insan karsinogenezinde fiziksel faktörler, kimyasal karsinojenler ve tümör virüsleri için temel hedeftir. Bu çalışmada Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde izlemi olan pankreas kanserli olguların klinik, patolojik özellikleri ve p53 ile olan ilişkileri irdelenmiştir. Çalışmaya pankreas kanseri tanısı patolojik olarak kanıtlanmış 22'si erkek. 12'si kadın olmak üzere 34 hasta alınmıştır. Hastaların medyan yaşı 56 (min:19, max:75) idi. Tanı anında hastaların 20'si 4., 5'i 3. ve 9'u 1. evredeydi. Hastaların 14'üne Whipple operasyonu yapılabildi, diğerlerinin tanısı pankreas veya karaciğer biyopsisi ile konulabildi ve 15'ine kemoterapi uygulandı. Olgulara ait parafin blokların 19'unda immünhistokimyasal olarak p53 (prediluted, DAKO Corp) çalışıldı. Hastaların sağkalım analizi yapıldığında 6. ay sonunda %37'sinin, 1. yıl sonunda %24'ünün sağ olduğu ve 32. ay sonunda ise hepsinin ölmüş olduğu görüldü. Yaşam süresi ile tanı anındaki evre ve diferansiyasyon arasında anlamlı ilişki bulunurken, p53 pozitifliği ile anlamlı ilişki görülmedi. Literatürde pankreas kanserinde p53 için %52-70 arasında pozitif boyanma oranı bildirilmiştir. Çalışmamızda pankreas kanserli 19 hastanın 10'unda (%53) p53 pozitif boyanması saptandı ve bu sonuç literatür ile uyumluydu. Tanı anındaki evre ile p53 boyanma özelliği 43arasında anlamlı ilişki bulunmadı. Literatürde pankreas adenokarsinomunda p53 pozitifliğinin erken dönemde oluştuğunu söyleyen çalışmaların yanında geç dönemle ilişkili olduğunu belirten çalışmalar da mevcuttur. Bu çalışmada p53 pozitifliğinin hem erken hem de geç tümör evresinde olabildiğini gördük ve hasta sayımz sınırlı olsa da p53'ün tümörün evresine özgü olmadığı sonucuna vardık. Hastalarımızda yaşam analizi yapıldığında p53 pozitif olguların negatif olgulara göre daha kısa yaşam süresine sahip oldukları ancak bunun anlamlı fark oluşturmadığı görüldü. Pankreas kanserli olgu sayısı arttıkça hem p53 hem de daha yeni parametrelerle prognoz arasında ilişkinin gözden geçirilmesi uygun olacaktır. 44